Dydaktyka języków obcych. Wprowadzenie

Przemysław E. Gębal

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-20920-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

510

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Gębal, Przemysław E.. Dydaktyka języków obcych. Wprowadzenie. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019, 510 s. ISBN 978-83-01-20920-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Gębal, P.E.

T1 Dydaktyka języków obcych. Wprowadzenie

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2019

SN 978-83-01-20920-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 212131, author = "Gębal, Przemysław E.", editor = "", title = "Dydaktyka języków obcych. Wprowadzenie", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2019", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-20920-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Gębal, Przemysław E.

ED -

TI - Dydaktyka języków obcych. Wprowadzenie

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2019

SN - 978-83-01-20920-9

ER -

Netografia (standard APA):

Gębal, Przemysław E.. Dydaktyka języków obcych. Wprowadzenie [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019 [dostęp: 22 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/dydaktyka-jezykow-obcych-wprowadzenie-przemyslaw-e-gebal-212131.

dydaktyka, nauczanie, język obcy, glottodydaktyka, metodyka, języki

Książka stanowi wprowadzenie do dyscypliny określanej mianem glottodydaktyki. Ma charakter podręcznika akademickiego, przygotowanego w formie wykładu uniwersyteckiego oraz w formacie aktywności dydaktyczno-pedagogicznych i studiów przypadku do zre...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-20920-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

510

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp 12
1. Języki obce w polskim kontekście edukacyjnym 18
1.1. Znaczenie i wartość komunikacyjna poszczególnych języków. Elementy polityki językowej18
1.1.1. Narzędzia europejskiej polityki językowej19
1.1.2. Definicje i charakterystyka polityki językowej20
1.1.3. Czynniki i kryteria rozwoju polityki językowej22
1.1.4. Polska polityka językowa25
1.2. Nauczanie języków obcych w polskim systemie edukacyjnym28
1.2.1. Założenia programowe kształcenia językowego w Polsce (od roku 2017)31
1.2.2. Preferencje językowe Polaków i ich odzwierciedlenie w ofercie językowej systemu edukacyjnego43
1.2.3. Wybrane rozwiązania w zakresie organizacji i realizacji kształcenia językowego w Polsce48
1.2.3.1. Nauczanie języka polskiego jako drugiego49
1.2.3.2. Zintegrowane nauczanie językowo-przedmiotowe Oddziały dwujęzyczne52
2. Dydaktyka języków obcych jako dziedzina badań naukowych 55
2.1. Rodowód dydaktyki języków obcych57
2.2. Wokół definicji dydaktyki języków obcych57
2.3. Modelowanie koncepcji dyscypliny naukowej. Układy glottodydaktyczne63
2.4. Tożsamość dydaktyki języków obcych72
2.5. Główne obszary dydaktyki języków obcych74
2.6. Metodologia badań (glotto)dydaktycznych81
2.6.1. Cele poznawcze i aparat terminologiczny dydaktyki języków obcych81
2.6.2. Metody i techniki badawcze82
2.6.3. Współczesne badania glottodydaktyczne89
2.6.3.1. Badania porównawcze90
2.6.3.2. Badania historyczne92
2.6.3.3. Badania etnograficzne93
2.6.3.4. Badania neurobiologiczne i psychofizjologiczne95
3. Główne nurty teoretyczne współczesnej dydaktyki języków obcych 99
3.1. W stronę konstruktywizmu100
3.2. Konstruktywizm poznawczy102
3.3. Konstruktywizm społeczno-kulturowy103
3.4. Konstruktywizm neurobiologiczny104
3.5. Konstruktywizm emocjonalny106
3.6. Pedagogika konstruktywistyczna107
3.7. Dydaktyka konstruktywistyczna110
3.8. Pragmatyzm pedagogiczny113
3.10. W stronę działania w kontekście społecznym114
3.9. Teorie działania114
3.11. Pedagogiczne podstawy współczesnej dydaktyki języków obcych115
3.11.1. Pedagogika humanistyczna115
3.11.2. Pedagogika emancypacyjna117
3.11.3. Pedagogika postmodernizmu119
4. Ku podejściu działaniowemu do uczenia się i nauczania języków obcych. Kierunki rozwoju i koncepcje współczesnej dydaktyki języków obcych 122
4.1. Podejścia dydaktyczne – metody nauczania – techniki nauczania122
4.2. Dydaktyka komunikacyjna w teorii i praktyce edukacyjnej123
4.2.1. Lingwistyczne podłoże podejścia komunikacyjnego123
4.2.2. Programy komunikacyjne. Poziom progowy w nauczaniu języków obcych124
4.2.3. Założenia pedagogiczne i dydaktyczne podejścia komunikacyjnego127
4.2.4. Jednostka uczenia się / nauczania w podejściu komunikacyjnym. Planowanie zajęć131
4.2.5. Osiągnięcia dydaktyki komunikacyjnej134
4.2.6. Krytyka dydaktyki komunikacyjnej135
4.3. Dydaktyka postkomunikacyjna137
4.4. Dydaktyka działaniowa – rozważania teoretyczne i rozwiązania programowe139
4.4.1. Podstawowe cele i założenia dydaktyki działaniowej139
4.4.2. Podejście działaniowe czy zadaniowe? Nieścisłości terminologiczne140
4.4.3. Filozofia podejścia działaniowego141
4.4.4. Kompetencje ogólne i językowa kompetencja komunikacyjna142
4.4.5. Profilowanie edukacji językowej. Sfery użycia języka145
4.4.6. Działania językowe i ich podejmowanie w kontekście edukacyjnym145
4.4.7. Skale biegłości językowej151
4.4.8. Skala globalna autoewaluacji biegłości językowej157
4.5. Dydaktyka działaniowa w praktyce edukacyjnej. Podejście zadaniowe i metoda projektów161
4.5.1. Podejście zadaniowe163
4.5.2. Praca metodą projektu170
4.5.3. Podejście zadaniowe i praca metodą projektu w polskim kontekście kształcenia językowego175
4.6. Europejskość dydaktyki działaniowej178
4.7. Dydaktyka komunikacyjna i działaniowa w szkolnej edukacji językowej179
5. Współczesne wyznaczniki dydaktyki języków obcych 181
5.1. Uczący się w centrum zainteresowania współczesnej dydaktyki języków obcych181
5.2. Autorski model uczenia się i nauczania języków obcych w kontekście konstruktywistycznych koncepcji pedagogicznych182
5.3. Uczenie się języków obcych jako wspieranie otwartości na różnorodność kulturową185
5.3.1. Edukacja międzykulturowa w perspektywie pedagogicznej187
5.3.2. Edukacja międzykulturowa i rozwijanie kompetencji międzykulturowej w nauczaniu języków obcych189
5.3.3. Kultura/kultury w procesie dydaktycznym195
5.3.4. Podejścia do nauczania kultury w kontekście nauczania języków obcych196
5.3.5. Polska koncepcja glottopedagogiki międzykulturowej201
5.3.6. Nauczanie międzykulturowe w europejskich standardach kształcenia językowego202
5.3.7. Nauczanie międzykulturowe w kontekście kształcenia językowego – podstawowe założenia dydaktyczne204
5.3.8. Metodyka nauczania międzykulturowego212
5.3.9. Portfolio doświadczeń kulturowych. Autobiografia spotkań międzykulturowych215
5.3.10. Ukryte (kulturowe) konteksty nauczania216
5.3.11. Edukacja dla demokracji219
5.3.12. Dydaktyka literatury227
5.3.13. Zewnętrzna i wewnętrzna perspektywa nauczania międzykulturowego230
5.4. Uczenie się języków obcych jako wspieranie różnojęzyczności231
5.4.1. Wielojęzyczność w oficjalnych deklaracjach i zaleceniach europejskich232
5.4.2. Od wielojęzyczności do różnojęzyczności235
5.4.3. Dydaktyka wielo- i różnojęzyczności238
5.4.4. Psycholingwistyczne modele wielo- i różnojęzyczności240
5.4.5. Czynniki i strategie wspierające rozwój kompetencji różnojęzycznej w procesie dydaktycznym243
5.4.6. Zintegrowana dydaktyka języków tercjalnych247
5.4.6.1. Dydaktyka języków tercjalnych DaFnE249
5.4.7. Interkomprehensja255
5.4.7.1. Metodyka interkomprehensji260
5.4.7.2. Materiały do nauczania interkomprehensji262
5.4.7.3. Interkomunikacja267
5.4.8. Otwarcie na języki268
5.4.9. Bilans koncepcji dydaktyki wielojęzyczności274
5.4.10. Europejska standaryzacja dydaktyki wielojęzyczności277
5.4.11. Łączenie koncepcji dydaktyki wielojęzyczności w praktyce edukacyjnej280
5.5. Nauczanie języków obcych jako przygotowywanie do kariery zawodowej281
5.5.1. Ogólna dydaktyka językowa a dydaktyka języków obcych dla potrzeb zawodowych i specjalistycznych281
5.5.2. Lingwistyczne podstawy dydaktyki języków dla potrzeb specjalistycznych i zawodowych285
5.5.3. Badanie potrzeb językowych jako wyznacznik planowania procesu dydaktycznego w zakresie języków zawodowych i specjalistycznych287
5.5.4. Ewolucja koncepcji nauczania języka dla potrzeb zawodowych292
5.5.5. Metodyka nauczania języków dla potrzeb zawodowych i specjalistycznych293
5.5.6. Zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe (CLIL)296
5.5.7. Język edukacji szkolnej jako odmiana języka specjalistycznego i istotne zagadnienie dla dydaktyki języka polskiego jako drugiego298
5.5.8. Kompetencje miękkie a nauczanie języków dla potrzeb zawodowych i specjalistycznych300
5.6. Nauczanie języków obcych jako przygotowywanie do efektywnego posługiwania się technologią informacyjno-komunikacyjną304
5.6.1. Koncepcja CALL (Computer Assisted Language Learning)304
5.6.2. Koncepcja MALL (Mobile Assisted Language Learning)308
5.6.3. W stronę MALU (Mobile Assisted Language Use)309
5.7. Nauczanie języków obcych jako wspieranie rozwoju osobistego310
5.7.1. Coaching językowy – tutoring – peer-consulting310
5.7.2. Metodyka edukacji spersonalizowanej313
5.8. Nauczanie języków obcych jako czynnik włączania społecznego316
5.7.3. Relacja między coachem/tutorem a podopiecznym316
5.8.1. Założenia edukacji włączającej317
5.8.1.1. Międzynarodowe deklaracje propagujące podejścia inkluzyjne318
5.8.1.2. Od integracji do inkluzji319
5.8.2. Wybrane założenia metodyki edukacji włączającej321
5.8.3. Edukacja włączająca a nauczanie języka polskiego jako drugiego324
5.8.4. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i wynikające z nich trudności w uczeniu się języków325
5.8.4.1. Uczący się niedosłyszący i niesłyszący328
5.8.4.2. Uczący się niedowidzący (słabowidzący) i niewidomi329
5.8.4.3. Uczący się dyslektyczni330
5.8.4.4. Uczniowie szczególnie zdolni333
6. Uczący się języków obcych w świetle współczesnych koncepcji psycholingwistycznych i dydaktycznych 337
6.1. Proces uczenia się w ujęciu neurobiologicznym338
6.2. Uwarunkowania osobowościowe i indywidualne a proces efektywnego uczenia się języków obcych342
6.2.1. Cechy i czynniki osobowościowe, temperament343
6.2.2. Inteligencje345
6.2.3. Style poznawcze, style uczenia się, strategie uczenia się347
6.2.4. Zdolności i tzw. zdolności specjalne351
6.2.5. Postawy, przekonania, wartości352
6.2.6. Lęk językowy i gotowość komunikacyjna353
6.2.7. Poczucie własnej wartości i samoocena. Czynniki motywacyjne357
6.2.8. Savoir-être a efektywność uczenia się języków. Model SSAKK Macieja Smuka359
6.3. Kompetentny uczący się na lekcji języka obcego. Model MAN (menedżer – artysta – naukowiec) Jolanty Sujeckiej-Zając361
6.4. Dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym jako uczący się języków obcych. Wczesna edukacja językowa365
6.4.1. Polska koncepcja kształcenia zintegrowanego365
6.4.2. Argumenty przemawiające za wczesną edukacją językową367
6.4.3. Założenia dydaktyczno-metodyczne wczesnej edukacji językowej370
6.5. Młodzież jako uczący się języków obcych. Szkolna dydaktyka języków obcych372
6.5.1. Charakterystyka młodzieży jako uczących się języków obcych373
6.5.2. Zalecenia programowe szkolnego kształcenia językowego376
6.5.3. Egzaminy językowe. Efekt zwrotny egzaminów377
6.6. Dorośli uczący się języków obcych. Andragogika a nauczanie języków obcych379
6.6.1. Koncepcja „uczenia się przez całe życie („life long learning”; LLL)380
6.6.2. Charakterystyka dorosłych jako uczących się języków obcych381
6.7. Seniorzy jako uczący się języków. Założenia i koncepcje glottogeragogiki384
6.7.1. Od geragogiki do glottogeragogiki384
6.7.2. Charakterystyka seniorów jako uczących się języków obcych386
6.7.3. Cele edukacji językowej seniorów389
6.7.4. Metodyka nauczania seniorów języków obcych390
7. Nauczający języków obcych jako podmiot badań dydaktyki języków obcych 393
7.1. Kompetencje i umiejętności współczesnych nauczających języków obcych395
7.2. Style dydaktyczne. Kierowanie klasą/grupą402
7.2.1. Styl demokratyczny402
7.2.2. Styl partycypacyjny403
7.2.3. Styl konsultacyjny403
7.2.4. Styl perswazyjny404
7.2.5. Styl autorytarny404
7.2.6. Styl laissez-faire405
7.3. Subiektywne teorie nauczających406
7.4. Nauczający jako refleksyjny praktyk407
7.5. Koncepcje kształcenia nauczycieli409
7.6. Dobrostan nauczającego410
7.7. Europejskie standardy pedeutologiczne417
7.7.1. Europejski profil kształcenia nauczycieli języków417
7.7.2. Europejskie portfolio dla studentów – przyszłych nauczycieli języków420
7.8. Elementy edukacji spersonalizowanej w kształceniu nauczycieli języków423
7.9. Marka osobista nauczającego428
8. Zakończenie431
Literatura przedmiotu433
Aneksy462

1020Nauczaniejęzykówobcychwpolskimsystemieedukacyjnym

naukąjęzykówzachodnich,wzrosłarównieżpopularnośćfrancuskiego,nieosiągnęła

onajednaknigdywysokichwskaźników,oscylującponiżejpoziomu5%uczących

sięwszystkichjęzyków(por.BoutetiWróblewska-Pawlak1996).Mimourucho-

mieniasekcjifrancuskichwpowstającychwówczasnauczycielskichkolegiachjęzy-

kówobcychorazszeregupodejmowanychprzezfrancuskądyplomacjęedukacyjną

orazInstytutyFrancuskieiplacówkiAlliancefrançaiseinicjatywwzakresiejego

promocjinieudałosięznaczniewzmocnićpowszechnościnauczaniategojęzyka.

Wostatnichlatachliczbauczącychsięfrancuskiegozmniejszasię,zwyklenakorzyść

hiszpańskiego.Należyjednakpamiętać,żepolskieśrodowiskoiberystycznewnie-

wielkimzakresiedysponujenaukowymzapleczemglottodydaktycznym,ponadto-

wprzeciwieństwiedojęzykafrancuskiego-posiadakrótkątradycjęnauczaniaitym

samymniewielkąliczbęautorskichrozwiązańprogramowych,koncepcjikształcenia

idoskonalenianauczycieli.Zatemzperspektywyzapleczaakademickiegoobecna

rzeczywistośćciągledziałanakorzyśćjęzykafrancuskiego.

Szczególnieważnemiejscenapolskiejarenieedukacyjnejzajmujejęzykniemiecki.

LiczbauczącychsięgownaszymkrajujestnominalnienajwyższawcałejUniiEuro-

pejskiej.Odlat90.minionegostuleciapowszechnośćjegonauczaniaprzekracza30%.

Wostatnichdziesięcioleciachnauczanyjestjednakzwyklejakodrugijęzykobcy,

choćwcześniejczęściejfunkcjonowałjakopierwszy.Pozycjętęutraciłnakorzyść

językaangielskiego,nawetwregionachsąsiadującychzNiemcami.Zmniejszające

sięwostatnichlatachzainteresowanienaukąjęzykaniemieckiego(z38,9%wroku

szkolnym2011/2012do34,5%wroku2016/2017)tłumaczonejestdziśczęstoposze-

rzaniemofertyjęzykowejwpolskichszkołachorazwzrastającąpopularnościąinnych

językówobcych,główniehiszpańskiego.Należyrównieżzauważyć,żewstereoty-

powejopiniijęzyktenuchodzizatrudny,conieprzysparzamuzainteresowania.

Efektywnośćnauczaniajęzykaniemieckiegorównieżnieosiągawysokichwskaźni-

ków.PotwierdzającymtenfaktargumentemsąwynikiEuropejskiegoBadaniaKom-

petencjiJęzykowych(EuropeanSurveyonLanguageCompetences,ESLC),znanego

powszechniepodokreśleniem„językowaPISA”

.Wzrealizowanymwroku2011

badaniuwzięliudziałreprezentanci14krajóweuropejskich.WprzypadkuBelgii

uczestnikówpodzielononatrzyfunkcjonującewtymkrajuwspólnoty:ﬂamandzką,

frankofońskąiniemieckojęzyczną,uwzględniająctymsamymwsumie16badanych

obszarówedukacyjnych.Wbadaniuuczestniczyło3324polskichuczniówIIIklas

gimnazjalnych.Podwzględemefektywnościkształceniajęzykowegonauczaniejęzyka

niemieckiegownaszymkrajuuplasowałosięnaprzedostatnimmiejscustworzonejna

podstawieuzyskanychwynikówlistyrankingowej.Językangielski,nauczanywPolsce

zwyklejakopierwszyjęzykobcy,uplasowałsięna14.pozycji(por.Szpotowicz2013)2.

2Wsumiewcałymprojekciebadawczymwzięłoudziałblisko54000nastoletnichEuropejczyków.

Wkażdymkrajudobadaniaprzystąpiłareprezentatywnapróbauczniówszkółponadpodstawowych

Brak wyników

Dydaktyka języków obcych. Wprowadzenie

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra