Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Wstęp
orazzagadnieniamiprocesówdecyzyjnych.Wtymkontekściepisaliopotędzemię-
dzyinnymi:JózefKukułka,RyszardZięba,StanisławBieleńiJanuszStefanowicz.
Autorzyciwybieralinajczęściejwtymkontekściepojęciesiły(tymrazemwsen-
sieszerokim),jakotrafniejopisującedanyfenomen.JózefKukułkaiRyszard
Ziębadefiniująwzrostsiłyjakojedenzpodstawowychcelówpolitykizagranicznej
państwa,stawiającjednaknapierwszymmiejscubezpieczeństwo.Takżezdaniem
28
JanuszaStefanowicza,najważniejsząpierwotnąmotywacjąpaństwajestwola
przetrwania,adopierodrugiemiejscezajmujerozwójiwzrostpotęgi.Stanisław
29
Bieleńpisałnatomiastohierarchiisiłwmiędzynarodowychstosunkachpolitycz-
nych,wyróżniająckomponentymaterialneimotywacyjnepotęgiorazproponując
kryteriaklasyfikacjimocarstw.Szerokorozumianąproblematykąpotęgizajmowali
30
sięRemigiuszBierzanek,EdwardHaliżakorazDariuszKondrakiewicz,badającza-
sadęrównowagisił.WielenatematpotęgimożnadowiedziećsięzpracyLeszka
31
MoczulskiegoGeopolityka.Potęgawczasieiprzestrzeni.Jesttojednakujęcie
koncentrującesięprzedewszystkimnageopolityce,zinnychpodejśćkorzystające
tylkowówczas,gdymatoznaczeniedlaszkołygeopolitycznej.Ponadto,potęga
isiłaniestanowiągłównychwątkówtejpracyisąomawianejakoelementyróżnych
modeliteoretycznych,aniewujęciumonograficznym.Wpolskiejliteraturze
32
przedmiotupublikowanoteżtekstydokonującerecepcjiteoriitranzycjipotęgoraz
cyklówprowadzącychdotransformacjisystemumiędzynarodowego.Osuper-
cyklachsystemowychpisałAndrzejGałganek.Teoriedługichcykliwujęciach
33
JohnaA.Vasqueza,RichardaW.Mansbacha,George’aModelskiego,Charles’a
F.Dorana,ImmanuelaWallersteina,RobertaOsgooda,czyJackaKugleraprzed-
stawialimiędzyinnymiTeresaŁoś-NowakorazMirosławSułek.MirosławSu-
34
35
łekopublikowałteżwieleautorskichpracpoświęconychpotęgonomiiipotęgo-
metrii.Sątonielicznewnaucepolskiejpropozycjeilościowegoujmowaniasto-
28
J.Kukułka,Międzynarodowestosunkipolityczne,Warszawa:PWN,1982,s.43;R.Zięba(red.),
Wstępdoteoriipolitykizagranicznej,Toruń:WydawnictwoAdamMarszałek,2004,s.52-53.
29
J.Stefanowicz,nMotywacjerzeczywisteamotywacjedeklarowanedecyzjiwpolityce
zagranicznej”,w:A.Bodnar,W.Szczepański,Stosunkimiędzynarodowe...,op.cit.,s.240.
30
S.Bieleń,nPolitykawstosunkachmiędzynarodowych”,w:Stosunkimiędzynarodowe
wXXIwieku...,op.cit.,s.954-983.
31
R.Bierzanek,nZasadarównowagisiłwewspółczesnymświecie”,w:J.Kukułka(red.),
Zmiennośćiinstytucjonalizacjastosunkówmiędzynarodowych,Warszawa:PWN,1988;E.Haliżak,
nStrukturaukładusiłmiędzynarodowychaaktywnośćzewnętrznapaństw”,w:E.Haliżak,
I.Popiuk-Rysińska(red.),Państwowewspółczesnychstosunkachmiędzynarodowych,Warszawa:
WydawnictwoNaukoweScholar,1995,s.87-97;D.Kondrakiewicz,Systemyrównowagisił
wstosunkachmiędzynarodowych,Lublin:WydawnictwoUMCS,1999.
32
L.Moczulski,Geopolityka.Potęgawczasieiprzestrzeni,Warszawa:Bellona,1999.
33
A.Gałganek,Zmianywglobalnymsystemiemiędzynarodowym.Supercykleiwojna
hegemoniczna,Poznań:WydawnictwoNaukoweUAM,1992.
34
T.Łoś-Nowak,Stosunkimiędzynarodowe...,op.cit.,s.149-159.
35
M.Sułek,nParadygmatcyklusiłyCharles’aF.Doranaapozimnowojennyładmiędzynaro-
dowy”,w:R.Kuźniar,PorządekmiędzynarodowyuproguXXwieku,op.cit.,s.572-588.
