Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
jednakzzupełnieprzeciwnegozałożenia,MichelFoucaultodwracanawetmaksy-
męCarlavonClausewitza,twierdząc,żepolitykajestwojnąprowadzonąinnymi
środkami.Oznaczato,żewtymujęciudomenapotęginieróżnisięniczymoddo-
menywładzy.Chcącwłączyćdorozważańpodejściaponowoczesne,niesposób
byłotrzymaćsięużytecznegowinnychokolicznościachpodziałuArona.
Użytewtytulesłowoteoriajestokreśleniemjakościowymponiższychrozważań
iniezakładabynajmniejistnieniajakiejśjednejnteoriistosunkówmiędzynarodo-
wych”,takjaknaprzykładogólnanazwanfilozofia”niekryjewsobiejakiegoś
jednegopodejścia,araczejoznaczarzeczywistośćcharakteryzującąsiępluralizmem
poglądów,nieustannądebatąiwysokimuznaniemdlapolemikioraztrudnych
pytań.Wpodobnysposóbrozumiemteorięstosunkówmiędzynarodowych.Chcąc
odzwierciedlićróżnorodnośćwspółczesnejdebatywtejdziedzinie,klasyczniede-
finiowanesłowoteoria,odnoszącesiędopodejśćnnaukowych”ipozytywistycz-
nych,zostałorozszerzonetak,abyobjąćteżpojęciaponowoczesneiantypozytywi-
styczne.Dopuszczaniekoncepcjipostpozytywistycznychdorównoprawnejdebaty
ostosunkachmiędzynarodowychjestzresztącorazwyraźniejszątendencjąwlite-
raturzeiprogramachnauczaniaprzedmiotu.Pokaźnaczęśćnajnowszego,oxfordz-
kiegopodręcznikadostosunkówmiędzynarodowychpoświęconajestróżnego
rodzajupodejściomkrytycznym,dlaktórychjeszczekilkanaścielattemuzdecydo-
wanieniebyłomiejscanasalonachprestiżowychinstytucjiinałamachopinio-
twórczychczasopismzgłównegonurtutejdyscypliny.
4
Oileużyciesłowateoriajesttuuzasadnione,jakoszyld,zaktórymkryjesię
pewienjakościowoodrębnyobszarnaukiostosunkachmiędzynarodowych,obszar
charakteryzującysięnajwyższympoziomemabstrakcyjności,otylewsensieści-
słymniektóreopisywanekoncepcjezdecydowanienieprzybierająformyteorii
naukowejizdecydowanieodżegnująsięodwszelkichaspiracjidobyciateorią.
Wtychprzypadkachkonkretnepodejściaokreślanesąjakoperspektywy,dyskursy,
szkołymyślenia,wizjeoraztradycjefilozoficzne.Analizującdebatęostosunkach
międzynarodowychokazujesięponadto,żesamopojęcieteoriijestbardzoróżnie
rozumianewobrębiedyscypliny.OiledlaKennethaN.Waltzateoriewyjaśniają
prawa,któreokreślająniezmienneiprawdopodobnezwiązki,reprezentancipodejść
krytycznychrozumiejąjejakoideologicznąkrytykęrzeczywistości,przedstawia-
jącąalternatywneścieżkizmiany,wolnościiautonomiiludzkiej,aprzedstawicie-
lemyśliponowoczesnejjakonarzędziewładzy.Polscybadaczezaproponowali
5
równieżwłasnesposobyrozumieniateorii,mieszczącesięwgroniekoncepcji
4
Ch.Reus-Smit,D.Snidal(red.),TheOxfordHandbookofInternationalRelations,Oxford,
NewYork:OxfordUniversityPress,2008.Por.takżeS.Burchill,R.Devetak,A.Linklater,
M.Paterson,Ch.Reus-Smit,J.True,Teoriestosunkówmiędzynarodowych,Warszawa:Książka
iWiedza,2006;J.Czaputowicz,Teoriestosunkówmiędzynarodowych.Krytykaisystematyzacja,
Warszawa:WydawnictwoNaukowePWN,2007.
5
Por.S.Burchill,R.Devetak,A.Linklater,M.Paterson,Ch.Reus-Smit,J.True,Teoriesto-
sunkówmiędzynarodowych,op.cit.,s.20.
