Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
DylematyzarządzaniakryzysowegowRzeczypospolitejPolskiej
−
bezpieczeństwolokalne,
−
bezpieczeństwosubregionalne,
−
bezpieczeństworegionalne,
−
bezpieczeństwoponadregionalne,
−
bezpieczeństwoglobalne(światowe,uniwersalne)40.
Bezpieczeństwolokalnemożnaokreślićjakopewienstanspokoju,pewnościrozwo-
juiposiadaniazdolnościdoneutralizowaniazagrożeńwgeograficznieograniczonejdo
kilkupaństwprzestrzenisąsiedzkiej41.Bezpieczeństwosubregionalnedotyczyobszaru
mniejszegoniżregion,np.EuropyŚrodkowej,regionuMorzaBałtyckiegoitp.Bezpie-
czeństworegionalnetozkoleitakistanrelacjinaumowniewydzielonym,względniejed-
norodnymobszarzegeopolitycznym,którycharakteryzujesiękontrolowanympoziomem
zagrożeńorazpraktykowaniemprzezfunkcjonującewjegoobrębiepodmiotypaństwowe
iniepaństwowewspółpracy,pokojowegowspółistnienia,rozwiązywaniaproblemówiza-
żegnywaniakryzysówmetodamikooperacyjnymi42.Natomiastbezpieczeństwoponadre-
gionalneocenianejestrównieżjakokategoriapozbawionasensu,ponieważdotyczyłaby
wszystkichregionówibyłabynadrzędnawobecbezpieczeństwaregionalnego.Ponadto
trudnobyłobyokreślićjegozasięg,atymbardziejjebudować.Wjegomiejsceproponuje
siębezpieczeństwotransregionalne,wpraktyceutożsamianezbudowaniembezpieczeń-
stwatransatlantyckiego43.Bezpieczeństwoglobalnemożnapróbowaćopisaćjakotaki
stanrelacji,procesówizjawiskwobrębieszerokorozumianegośrodowiskaświatowego
(wtymszczególniesporów,konfliktówikryzysów),któryniedezorganizuje(niezagraża)
wsposóbzasadniczyfunkcjonowaniuglobalnejspołecznościpaństwinarodów44.
Kryteriumczasowecharakteryzujebezpieczeństwojakostanijakoproces.Pierwotne
znaczenieetymologicznepojęcianbezpieczeństwo”określałojejakostan(np.stannieza-
grożenia,stanpokoju,stanpewności,stanwolnościodzagrożeńitp.).Stanjestwartością
niemierzalną,dlategozasadnicząkwestiąbranąpoduwagęwzakresiezapewnianiabez-
pieczeństwajestpostrzeganiebezpieczeństwaprzezspołeczeństwoorazwładzędanego
państwa45.Zgodnieztymnapolskimgruncieteoriibezpieczeństwaopracowanodefinicję,
któramówi,żebezpieczeństwotonstan,którydajepoczuciepewnościigwarancjejego
zachowaniaorazszansęnadoskonalenie”46.Zatembezpieczeństworozpatrywanejakostan
odnosisiędokonkretnejsytuacjiioznaczastanbrakuzagrożeń,stanpewności,spokoju,
zabezpieczaniaorazjegopoczuciaiwskazuje,żeoznaczaonobrakzagrożeniaorazochronę
przedniebezpieczeństwami47.Natomiastinneujęciepoleganapostrzeganiubezpieczeń-
40
R.Zięba,Instytucjonalizacjabezpieczeństwaeuropejskiego.Koncepcje.Struktury.Funkcjonowanie,
WydawnictwoScholar,Warszawa2001,s.23.
41
W
.Fehler,Bezpieczeństwowewnętrzne…,s.14.
42
Ibidem.
43
B.Stefaniuk,Celeiuwarunkowaniabezpieczeństwanarodowego,nRozprawySpołeczne”2014,tomVIII,nr2,s.44.
44
W
.Fehler,Bezpieczeństwowewnętrzne…,s.14.
45
R.Jakubczak,J.Marczak,K.Gąsiorek,W
.Jakubczak,PodstawybezpieczeństwanarodowegoPolskiwerze
globalizacji,AkademiaObronyNarodowej,Warszawa2008,s.8.
46
B.Balcerowicz,J.Pawłowskiiin.(red.),Słownikterminówzzakresubezpieczeństwanarodowego,Akademii
ObronyNarodowej,Warszawa2002,s.12.
47
R.Zięba,Pojęcieiistotabezpieczeństwawstosunkachmiędzynarodowych,nSprawyMiędzynarodowe”
1989,nr10,s.49-70.
