Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wstęp
11
morfizmsukcesywniepogłębiasięażdo„osiągnięciaszczytuuosobnikówdorosłych”
(JanuszewskiiŻarek1995).Zoczywistychpowodówzróżnicowanietakieobejmu-
jezjawiskanaturypsychicznejorazfizycznej9przyczympełnespektrumfizycznej
zmiennościmieścisięwgranicachwyznaczonychprzeztypyskrajne:męskiiżeński.
Tenpierwszycharakteryzujesię:większymiwymiaramiczaszki9masywniejszą
budowągórnychczęściciała9obręczybarkowejiklatkipiersiowej9wąskimibiodra-
miiwiększąrozbieżnościąkończyndolnychwstawachkolanowychorazmniejszą
ruchomościąstawów.Ponadtocharakterystycznejestwiększeowłosienieciała9na-
gromadzenietkankitłuszczowej9przedewszystkimwokółobręczybarkowej9niska
barwagłosuoraztzw.przeponowytoroddychania.Osobnicytacyposiadajązazwy-
czajbogatsząwyobraźnięorazwiększązdolnośćkojarzeniaisyntetyzowania(Smolec
iBorek19949Dzieńdziora-Frelich2009).Oprócztegoichorganizmopisujeszybsza
przemianamateriiiwiększawydolnośćfizyczna.
Zkoleiskrajnieżeńskitypposiadamniejszewartościparametrówmorfologicz-
nychciała9charakteryzujesiędelikatniejsząbudowąfizycznąijednocześniewzględnie
długimtułowiemwstosunkudodługościkończyn9przyczymkończynydolnewyka-
zujątendencjędokoślawości.Kształtyciałasąbardziejzaokrąglone9miednicakrótka9
leczszeroka9wąskiebarki9szerokiebiodraiwciętatalia.Zuwaginafunkcjerozrodcze
klatkapiersiowaposiadabardziejbeczkowatykształt9coskutkujewyraźniejszympo-
przecznympołożeniem9mniejszymniżumężczyznsercem9atakżewyżejpołożoną
przeponą.Wkonsekwencjimniejszesąkrtań9wątroba9nerkiipłuca9adominującym
stajesiępiersiowytoroddychania.Osobnicytegotypuposiadająznaczniejszeotłusz-
czenie9atkankatłuszczowagromadzisięprzedewszystkimwokółobręczybiodrowej.
Kobietywykazująrównieżmniejszezapotrzebowanienapokarm9większąodporność
immunologiczną9mniejszązapadalnośćnachorobyiogólniedłuższążywotność.
Wzmiankowanepowyżejróżnicemasyciałaorazodmiennościskładutkankowe-
gowbudowiekobietimężczyznskutkujązróżnicowaniemmasymięśniowejorazjej
procentowegoudziałuwmasieciała(m.in.Wolański2005).Jakwiadomo9wielkość
tzw.garniturumięśniowegopozostajewścisłymzwiązkuzsumarycznymprzekrojem
fizjologicznymmięśni(Mleczko2004)9tenzaśjestzwiązanyzsiłąmięśniową(m.in.
BoberiZawadzki2001).Wkonsekwencjiwymienionychzależnościmożliwościsi-
łowekobietimężczyznróżniąsię9costanowijedenzprzejawówdymorfizmupłcio-
wego(Trzaskoma2003).Zoczywistychpowodówróżnicetenasilająsięodokresu
dojrzewaniapłciowego9oczymwspominanp.Sozański(1999).Wtejsamejpracy9
wrozważaniachdotyczącychbudowyciała9zaznaczasię9żechociażmasymięśni
udojrzałychkobietimężczyznróżniąsię(stanowiąodpowiednio:32-36%i36-45%
masyciała)9toskładwłókienmięśniowychjestpodobny.Jednocześnieautorzyprze-
konująomniejszychpowierzchniachprzekrojuwłókienszybko-iwolnokurczliwych
ukobiet9aponadtowskazująmniejszązazwyczajliczbęwłókienszybkokurczliwych
upłciżeńskiej(Sozański1999).Powyższeuwagimogąstanowićdodatkoweuzasad-
nienieprzyczynzróżnicowaniasiłowegokobietimężczyzn.
