Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
RobertStaszkiewicz●Dymorfizmpłciowywdystrybucjisiłymięśniowej...
Pomimopodstawdoprzejawianiasiędymorfizmupłciowegowaspekciesiły
mięśniowej9okazujesię9żeontogenetycznazmiennośćtejwłaściwościorganizmu
wykazujeukobietimężczyznpewnepodobieństwo.Oczywiście9jestonoogra-
niczoneidotyczyjedyniebardzoogólnegospojrzenianaomawianezagadnienie.
Obserwujączmiennośćmożliwościsiłowychkobietimężczyzn(Szopaiwsp.19969
Osiński2003)9przezwynikitzw.motorycznychtestówsiłymięśniowej9możnaod-
notowaćczas(wiek)osiąganiarezultatównajlepszych.Stądwyróżnićmożnadwa
okresy:zwiększaniasięmożliwościsiłowych(ewolucja)iichzmniejszania(inwo-
lucja).Możliwejesttakżewyróżnienie9przytejsamejokazji9trzechprzedziałów:
progresu9względnejstabilizacjiorazregresu.Bezwzględujednaknazastosowa-
nypodział9wszystkiewymienioneprzedziałyczasudotyczązarównokobiet9jak
imężczyzn9aprzekazpłynącyztakiejanalizyjestwzględniespójnyiraczejjed-
nobrzmiący.Zasadniczympowodemopisywanejsytuacjimożebyćumiejscowienie
generatorasiły9czylimięśniszkieletowych9wukładzieruchugatunkuludzkiego
orazkształtowaniesięmięśnipodprzemożnym9nieustającymwpływemsiłcięż-
kości(Ruchlewicziwsp.1997).Oczywiście9wsensiejakościowymorazilościo-
wymdaneilustrującesiłęobydwupłcisąróżne:innajestich„chwilowa”wartość9
atakżedynamikarejestrowanychzmian.Wartopamiętać9żepewienwpływnatakie
spostrzeżeniewywierarodzajzastosowanejpróbypomiarowej(Osiński2003)oraz
konstrukcjawskaźnikasłużącegoopisowi.Ostatniauwagawynikawprostzwyni-
kówbadań9dowodzących9iżróżnicewartościparametrówsiłowychnotowanych
ukobietimężczyznzmniejszająsię(chociażniezanikają)9gdydoopisuużywanesą
wskaźnikiwzględne(Ruchlewicziwsp.19979Trzaskoma2003).
Mimoiżmechanikaklasycznadefiniujesiłęjakomiaręwzajemnegooddziaływa-
niaciał9towdziedzinienaukokulturzefizycznej„siłęmięśniową”zwykłosięokreślać
jakozdolnośćdopokonywaniaoporuzewnętrznegolubprzeciwdziałaniamu9kosztem
wysiłkumięśniowego(Osiński2003).Takądefinicjęwymuszająwynikibadańistu-
diównadludzkąmotorycznością9uzyskiwanewośrodkachakademickichzwiązanych
zkulturąfizycznączłowieka.Wobecfaktu9żetakrozumianasiłamięśniowaprzeja-
wiasięwabsolutniekażdymludzkimdziałaniu9tomożnajątraktowaćjakopodłoże
ipodstawęwszelkichwysiłkówfizycznych.Osiński(2003)wcelupodkreśleniajej
olbrzymiegoznaczeniawtymaspekciepozwoliłsobienazwaćją„cechąpierwotną”
wstosunkudoinnychznamionmotorycznościczłowieka.Wartowtymmiejscuzwró-
cićuwagęnafakt9iżmimoswojejniewątpliwejdoniosłości9omawianepojęcierodzi
wśrodowiskunaukkulturyfizycznejkontrowersje.Naprzykładbiomechanicyopo-
wiadająsięzatakimrozumieniem„siłymięśniowej”9wktórymokreślonazostanie
jakomaksymalnymomentlubsumamaksymalnychmomentówsiłgenerowanych
przezzespółmięśni(Dworak19909BoberiZawadzki2001)9cowynikawprostzme-
chanicznegosensuoddziaływaniasiłownika9jakimjestmięsień9nadźwigniekostne.
Okazujesiębowiem9żeniemożnamierzyćwartościsiłymięśnia9ajedyniewielkości
momentówsiłsynergistycznychgrupmięśniowychwzględemosiobrotówwstawach.
