Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Powstaniedynastiiipoczątkipaństwa
23
żemyobserwowaćuplemionbałtyjskichwXIIiXIIIw.Wtedytokroniki
odnotowałylicznewyprawyrabunkowenasąsiadów,organizowaneprzez
PrusówiLitwinów.Połupywyprawialisiępoczątkowoliczniwodzowiena
czeleswychdrużyn.
WpochodzącychzXIIw.żywotachapostołaPomorza,św.Ottona
zBambergu,występująmożnipomorscy.Każdegoznichotaczałagrupakil-
kulubkilkunastupodległychimjeźdźców.Autorjednegozżywotównapisał
nawet,żeliczbaowychjeźdźcówświadczyłaoznaczeniuichpana
19
.Podobne
oddziałymielizapewnenobilowiezziempolskichwIXiXw.Oddziałyte
mogłystanowićrdzeńgrupyzwoływanejprzezichpanawceluzorganizowa-
niałupieskiejekspedycji.Dziękibadaniomnadinnymiludamibędącymina
podobnymetapierozwojuwiemy,żeniekiedymłodzi,alejużsilniisprawni
chłopcyorganizowalisięwgrupystawiającesobiezacelzdobywaniecennych
dóbrsiłą.Grupytakiepodporządkowywałysięchętniewodzomplanującym
wyprawęnasąsiadów.Niewątpliwierównieżnaziemiachpolskichukresu
epokiplemiennejzaczęlipojawiaćsięprzywódcy,którzypoprzezdziałalność
wojennądążylidopoprawyswejpozycjimaterialnej.
Nakreślonywyżejobrazmusinanasrobićnienajlepszewrażenie.
Opisanadziałalnośćbyłaprzecieżzwykłymrabunkiem,połączonymzrozle-
wemkrwiispustoszeniami.Jednakżeprzedtysiąclecieminaczejjąoceniano.
Wódzijegooddziałatakowaliobcych,aobcymibyliwszyscyspozawłasnego
plemienia.Sukcescieszyłiwzbogacałuczestnikówwyprawy,aleprzynosił
satysfakcjęrównieżichwspółplemieńcom,zdobytełupybowiempodnosiłyza-
możnośćnietylkowojowników,lecztakżeichotoczenia.Jedynymzłymskut-
kiemzwycięstwamogłabyćwyprawaodwetowapokonanych.Dopókijednak
plemionaziempolskichisąsiednichwiodłyubogieżycie,brakbyłozachęty
dorabowania.Ewentualnełupyniemogłyjeszczerozpalićwyobraźni.Sytua-
cjazaczęłasięzmieniaćwrazzewzrostemzamożnościniektórychregionów.
Nieprzypadkiempierwszepróbyorganizacjistrukturponadplemien-
nychmiałymiejscenapołudniuPolski,wziemiWiślan,aorganizacjępań-
stwowązaczęlibudowaćniecopóźniejnadgoplańscyPolanie.Napojawienie
sięprocesówpaństwowotwórczychwspołeczeństwachobutychplemion
wpływmiałoto,żesąsiedzizarównoWiślan,jakiPolanstalisięodnichza-
możniejsi.WpoczątkachIXw.napołudnieodWiślanpowstałopaństwo
morawskie.Niewątpliwiestanowiłoonoatrakcyjnycelwyprawłupieżczych
dlawojownikówzpółnocy.ZnanyzŻywotaśw.Metodegoksiążęmusiałnie-
jednokrotnieprowadzićswądrużynęnaMorawypozdobycz
20
.Dziękiod-
noszonymsukcesomjegosławarosła,azdobywaneskarbyzachęcałykolej-
nychśmiałkówdozaciąganiasiępodjegosztandary.Książęmógłutrzymać
19
HerbordivitaOttonisepiscopiBabenbergensis,MPHt.II,wyd.A.Bielowski,Lwów
1872,s.85.
20
Żywotśw.Metodego,MPHt.I,wyd.A.Bielowski,Lwów1864,s.107.
