Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Częśćpierwsza:Mapy,sieci,konstelacje1technikireprezentacjiprzestrzenidyskursu
rodzajedoświadczeniakulturowego,odnoszącegosiędoświatanieuporządko-
wanego,niekonkretnego,sfragmentaryzowanegoetc.Wiedziećdziśtonieko-
nieczniepozostawaćwramachfilozofiiładuorazsystematycznejwiedzy,to
równieżm.in.ulegaćpluralistycznejepistemologiipodróży,sięgaćpodoświad-
czeniaumysłuWschodu.
Problemporządkowanianasilasię,gdyodnosimysiędowspółczesnejrzeczy-
wistościkomunikacyjnojęzykowejimyślimyoprzestrzenidyskursywnej.Jesteśmy
obecnieświadkamiwręczpotoputerminologicznychiquasi-terminologicznych
konstruktówzestawieńtypu:dyskurs+przydawka,np.dyskursnaukowy,dyskurs
erotyczny,dyskurssmoleński.Teterminyiewentualnienieobligatoryjniestojące
zanimidefinicjenietylkooddająlubniestanrzeczywisty,aletakżekształtują
myślenieisamąrzeczywistość.nKlasyczny”lingwistamożenadtymtermino-
logicznymbogactwemzałamywaćręce,wskazującnieuzasadnioneuogólnienia
isprzeczności,uleganiemodzieitp.Możejednakrównieżpróbowaćtworzyćkon-
cepcjewyjaśniające,którepozwalajązrozumiećto,cosiędzieje,orazdostrzec
nowyład,odmiennyodnaszychtradycyjnychwyobrażeń.
Proponujętuspojrzenienawspółczesnąpolskąrzeczywistośćjęzykową
orazjejpoznanieprzezpryzmatdwumegazwrotów,któreogarnęłynaukihu-
manistyczneispołeczne(wtymlingwistykę)wostatnimpółwieczu.Chodzi
omegazwroty:językowyikulturowy(ostatniomówisięomegazwrocieontycz-
nym),aściślej1owyróżnionewichobrębiebardziejpartykularnezwroty:
dyskursywnyiprzestrzenny(spacjalny).Przezterminzwrotrozumiemtrans-
dyscyplinarnąorientacjębadawczą,ogniskującąbadanianaokreślonympolu
problemowym.Zwrotjestmniejścisłyirygorystycznyniżparadygmatczy
szkołanaukowa,bardziejotwartynanoweperspektywy,dopuszczametodolo-
gicznypluralizmihybrydyzacjęmetod.Trzebadocenićjegorolęinwencyjno-
-inspiracyjną,siłęsprawcząwprofilowaniubadańorazpotencjałintegracyjny
(zob.szerzejBACHMANN‑MEDICK2012).
Wkolejnympodrozdzialeprzybliżammegazwrotjęzykowyizwrotdyskur-
sywny.Wnastępnymomawiamzwrotprzestrzennyipojęcieprzestrzenispo-
łecznej,wtymprzestrzenidyskursywnej.Nazakończeniepodejmujękwestię
ładu/nieładuwewspółczesnejpolskiejprzestrzenidyskursywnej.
(Mega)zwrotjęzykowyizwrotdyskursywny
Zwrotjęzykowy(ang.linguisticturn)poleganadostrzeżeniuidocenieniu
rolijęzykawkreowaniurzeczywistościspołeczno-kulturowejorazpoznaniu
(obrazuświata).Jegopoczątkiwiążąsięzoświeceniowo-romantycznymprze-
łomemiinspirującąroląkopernikańskiejrewolucjiKanta,którydowodził,że
