Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IrenaSzczepankowska:Konstelacjadyskursówzwiązanychtematycznieifunkcjonalnieś
nowania,apodwpływemtejdyskusjimogązostaćpodjętekonkretnedziałania
instytucjonalne(np.interpelacjeposelskie,pismainterwencyjneurzędników
czysędziówdoparlamentuwsprawiezmianylubwydaniaustawy)wramach
dyskursuadministracyjnego,anastępniemogąbyćwydanestosowneuchwały
sejmowe.Mamywięcdoczynieniaznieustannącyrkulacjąiprzenikaniemsię
poszczególnychodmiandyskursuwramachkonstelacji.Historyczneustawy
nosząwyraźneśladydyskursuokołoprawnegowpostaciuzasadnieńumiesz-
czanychwtekstachprzepisówprawnych(więcejnatentemat:SZCZEPANKOWSKA
2012).Obecnieślademdyskursuokołoprawnegowtekścieprawodawczymjest
preambuładokonstytucjipaństwowej,zawierającauzasadnieniestanowionego
prawa.Mimoiżwspółczesneustawysprowadzająsiędowypowiedzinorma-
tywnych,pozbawionychjawnychokołoprawnychingerencji,konieczneodnie-
sieniesystemunormdookreślonegokontekstukulturowego,aksjologicznego,
politycznegoiinstytucjonalnegoniesieliczneimplikacjewskazującenato,że
decyzjeprawodawczeformułowanewdanejustawiesąrezultatemoddziały-
waniazłożonejsiecispołecznychdyskursów(zob.SZCZEPANKOWSKA2008;MA‑
LINOWSKA2011).
Wracającdozasadniczegowątkutypologizacjidyskursówzwiązanychzpra-
wem,trzebastwierdzić,żewyodrębnionyfunkcjonalnietyp/rodzajdyskursu
konkretyzujesięwokreślonymgatunkowoakciemowy,któryjestuszczegóło-
wieniemgeneralnegowzorcatekstowego(kompozycyjnego)1awięcpewnego
gatunku(jakustawa,kontrakt,dyskusja),determinowanegogłówniecelamiko-
munikacyjnymi,realizowanymiwramachdanegotypudyskursu(por.tab.2).
35
Tabela2.Gatunkiwypowiedzi
Prawodawczy
Sądowy
Administracyjny
Okołoprawny
Typdyskursu
edykt,konstytucja,preambuładokonstytucji,uchwała,ustawa,przepis
prawny,definicjalegalnaś
pozew,wyroksądu,zeznanieświadka,przesłuchanie,przysięgasądowa,
aktoskarżenia,apelacjaś
regulamin,statut,zarządzenie,listurzędowy,podanie,kontrakt,protokół,
sprawozdanie,testamentś
wykładniaprzepisuprawnego,dyskusjanadprojektemustawy,komentarz
prawniczy(wgazecie),literacka/filmowaadaptacjarozprawysądowejś
Gatunkiwypowiedzi
Wyodrębnionetutajodmiany(typy)dyskursurazemzprzypisanymiim
ogólnymimodelamiwypowiedzistanowiąswegorodzajurusztowanie(układ
płaszczyzn),którespajaiporządkujepoladyskursów,zróżnicowanezewzglę-
dunaprzedmiotodniesieniaprawa,tj.określonądziedzinęspołecznejaktywno-
ścipodlegającąregulacjiprawnej.Wzależnościodzakresuodniesieniamożemy
wyróżnićpola(obszary)dyskursówzwiązanezprawempracy,prawemwłas-
