Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Współczesnebadanianaddyskursem–wielośćścieżek,wielośćkoncepcjił
jącyzależnościmiędzyjęzykiemapraktykamispołecznymi(Habermas,
2009:246–252).
BliskiepoglądomHumboldtasąustaleniaMartinaHeideggera.
Wswymhermeneutycznymmodeluinterpretacjitekstówodrzucaon
tezęopostrzeganiuprzedmiotówprzezobserwatorównakorzyśćin-
terpretatora,któryodczytujesenswypowiedzi,sytuującjąnatleto-
warzyszącegojejkontekstu.Decydującąrolęodgrywatujednaksam
język,któryDwięzi”mówiących,odsuwająctymsamymdokonania
uczestnikówdyskursów.KwestionujerównieżHeideggerprawdęjako
kategorięuniwersalną,atakżeobiektywnośćsensu.Wynikatozwłas-
nościdyskursuijegoświata,wramachktóregoDrozpoznajemyinapo-
tykamyprzedmiotywświecie”.Społecznekonstruowaniesensurównież
dlawspółczesnychteoretykówdyskursujestjednymznajistotniejszych
aspektówtejkategoriibadawczej(Habermas,2009:257).
Mówiącoinspirującejroliustaleńhermeneutycznych,naktórych
kanwiewyrosływspółczesnekonceptualizacjekategoriidyskursu,warto
przypomniećokoncepcjiHansa-GeorgaGadameraimocnoakcentowa-
nejrolitradycjiwinterpretacjitekstów.Wspólnykonteksttradycjijako
punktodniesieniastanowiwarunekosiągnięciaporozumieniaprzez
partnerówdialogu(Gadamer,1993:277).Interpretacjairozumienie
możliwesątylkodziękitradycji,wktórejzanurzonesąpodmioty.Dla-
tegoteżteoriadyskursu,szczególnietawyrosłazparadygmatukrytycz-
nejanalizydyskursu(KAD),przyznajeuwarunkowaniomspołecznym
ikulturowymmockonstytuującąpraktykidyskursywne.
Badanianaddyskursemszczególnieintensywnierozwijawspółczesne
językoznawstwozorientowanekomunikacyjnieorazwspółczesnasocjo-
logia.Socjologowiewiążąkoniecznośćwprowadzeniadoswychmetodo-
logiibadawczychjakościowozorientowanejanalizydyskursuzprzemia-
namiwspółczesnegoświata(Jabłońska,2006:54)iprzedewszystkim
społeczeństwa,wktórymdominująpraktykikomunikacyjnemającemoc
konstruowaniarzeczywistościwłaśniedziękiprocesomkomunikacyjnym
(Grzymała-Kazłowska,2004:13).Analizadyskursuwobszarzesocjologii
dążywięcdoposzerzeniazainteresowaniajęzykiemojegorelacjezsytu-
acjamispołecznymiiszerszymkontekstemspołeczno-kulturowym.Auto-
rzypraczebranychwDStudiachSocjologicznych”zakładają,żeDdyskurs
jestzarazemstrukturąograniczającą,jakizasobemsłużącymjednostkom
izbiorowościomdowytwarzaniarzeczywistościspołecznejprzezkształto-
waniewiedzy,relacjiitożsamościaktorów”(Pawliszak,Rancew-Sikora,
2012:6).Wymiarsocjologicznyanalizydyskursugwarantujepełnięanali-
zyrzeczywistościspołecznej.Zachowaniajęzykowenależypostrzegaćjako
formędziałańspołecznych,któretrzebainterpretowaćwszerszymkontek-
ście,coleżywkompetencjachsocjologa(Zarycki,2008:253).
15
