Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Częśćpierwsza:Projektbadawczyirozważaniawokółjegokontekstówł
Socjologiczniezorientowanebadanianaddyskursemprężnieroz-
wijająsięwPolscewośrodkułódzkimpodkierunkiemMarkaCzy-
żewskiego.ZjegoinicjatywypowstałokonsorcjumnaukoweDAna-
lizaDyskursu”,któregocelemjestwypracowaniewspólnychram
teoretyczno-metodologicznychanalizydyskursu.WrazzSergiuszem
KowalskimiAndrzejemPiotrowskimprzedlatyupominałsięCzyżew-
skiowłączeniemetodjakościowychdoanalizsocjologicznychiwyko-
rzystaniebadańnaddyskursem,któreukazująkonstruowanierzeczywi-
stościspołecznejwtokukomunikacjipublicznej(Czyżewski,Kowalski,
Piotrowski,1997:9).Przedmiotemzainteresowańczyniąłódzcybada-
czedyskurspubliczny,którydefiniująjakoobszarsprawowaniawładzy
przezelitysymboliczne.Władzata,wodróżnieniuodrealnejwładzy
politycznej,zajmujeobszarkulturowo-normatywnyisprawujekontrolę
naddostępnąwiedzą,prawomocnymiprzekonaniami,hierarchiąwar-
tościmoralnychiestetycznychfunkcjonującymiwłaśniewprzestrzeni
publicznej.Elitysymboliczne,któreutożsamiaćmożnazpodmiotami
dyskursu,decydująokształcieitreściachdyskursupublicznego,otym,
coważneiwzwiązkuztymmożebyćpowiedziane,orazotym,co
nieważne(Czyżewski,Kowalski,Piotrowski,1997:17).Teoriadyskursu
wprzedstawianymtupodejściusocjologicznymnawiązujedospołecz-
negokonstrukcjonizmu,ajakościowaanalizazjawiskspołecznychwra-
machbadańnaddyskursemmaodsłonićsposób,wjakikształtowane
społecznedefinicjerzeczywistości.Idzietuodotarciedoreguł,namocy
którychpraktykikomunikacyjneorganizująładspołeczny,nadająclub
odmawiającprawomocnościpublicznejróżnymkwestiomspołecznym
(Czyżewski,Dunin,Piotrowski,2010:9).Istotnymparametremdyskur-
suwujęciusocjologicznymjestjegoinstytucjonalność;władzasym-
boliczna,podtrzymywanadziękikontrolowaniudyskursu,realizujesię
wkontekstachinstytucjonalnych(Czyżewski,Kowalski,Piotrowski,
1997:13).
Socjologicznekonceptualizacjepojmujądyskursjakobytabstrakcyj-
ny,wyraźnieodgraniczającgoodtekstu,co,nawiasemmówiąc,pozo-
stajeteoretycznymproblememkoncepcjiwypracowywanychnagruncie
lingwistycznym.Dyskurswiążesięzwzorcamiiwspólnymicechami
wramachwiedzy,atakżeczynnikamiwobecniegozewnętrznymi,ma-
jącymijednakdecydującywpływnajegokształt(Wodak,2011:18).
Własnąteoriędyskursuwramachpolitycznejkoncepcjihegemonii
wypracowaliErnestoLaclauiChantalMoufe,dążącdowyjaśnienia
przyczyniuwarunkowańspołecznychkonfliktówiantagonizmów(Ho-
warth,2008:165).Badaczeodrzucająrozróżnieniemiędzyzjawiska-
mijęzykowymiiniejęzykowymi(Laclau,1998:557,560),włączając
wprzedmiotanalizydyskursutakżepraktykiistosunkispołeczne,roz-