Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Kategoriadyskursu–
próbakonceptualizacjipojęcia
Istniejewieleróżnychkoncepcjidyskursuimetodologicznychpro-
pozycjijegoanalizyinspirowanychróżnymiźródłamiitradycjamiba-
dawczymi.Decyzjaotym,jakikierunekmyśleniaodyskursiewybrać,
należywięcdobadacza,którypowiniendostosowaćswójwybórdo
przedmiotuanalizyicelów,jakiechceosiągnąć.Jednakżesposóbro-
zumieniakategoriidyskursujestnieodłączniezwiązanyzesposobem
konceptualizacjikategoriitekstu.
Nagruncielingwistykitekstudlaspojrzenianatekstjaknaproces
(zarównotworzenia,jakiinterpretowania),anieproduktzwpisanym
wciągzdańgotowymznaczeniemzakładającybiernośćodbiorcy,duże
znaczeniemiałapracaRoberta-AlainadeBeaugrande’aiWolfganga
UlrichaDresslera(1990).Badaczecistwierdzają,żetekstowośćjestka-
tegoriąwzględnąistopniowalną.Wyznacznikitekstu,takiejakakcep-
tabilnośćczyintencjonalność,nakazująprzyznaćodbiorcydecydującą
rolęwoceniestopniatekstowości.Toodbiorcadecydujerównieżopo-
ziomiespójności,odczytujeintencjeifunkcjetekstuzamierzoneprzez
nadawcę.Takakoncepcjatekstuzakładauwzględnieniepodmiotowości
orazczynnikówzewnętrznychwbadaniachtekstologicznych,awięcca-
łościowyoglądzjawiskkomunikacji.
NowoczesnakoncepcjatekstuwypracowanaprzezMarięRenatę
MayenowąiAndrzejaBogusławskiego,bliskaustaleniomdeBeaugran-
de’aiDresslera,nazywanajestpragmatyczną(Dobrzyńska,2004:39).
Zakładaona,żetekstniemożebyćtraktowanyjakogotowyprodukt
komunikacji,leczmacharakterprocesualny.Dlaodbiorcyjestzadaniem
dospójnegoodczytania,zadanieminterpretacyjnym,którewpisanejest
wstrukturętekstu(por.Witosz,2007;Dobrzyńska,2004).Novum
wpragmatycznejkonceptualizacjitekstustanowiwłaśniekoncepcja
jegospójnościrozumianajakokategoriastopniowalnaiuzależnionaod
kompetencjiodbiorcy.Polscybadacze,podobniejakniemieccyautorzy,
