Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Emocjekonstruktywneikonstruowane–dyskurspsychologiczny
narozmaitychpoziomachświadomościikodowaniakulturowego”97.Teodo-
reD.Kemperuważa,żekompletnyopispsychologicznypowinienuwzględniać
uczucia,procesypoznawczeorazkontekstlingwistyczny,społeczny,kulturowy
ihistoryczny98.Takzłożonerozumieniedajewiększemożliwościdotarciadoisto-
tyiznaczeniaemocji.Jesttoszczególnieznaczącezperspektywyprowadzonych
rozważań,gdyżwłączenieaspektówspołeczno-kulturowychdorozumieniaemocji
irozwojuemocjonalnegootwieraprzestrzeńbadawcządlapedagogikiiinnych
naukoedukacji.
Mimo,iżmówisięoteoriachemocji,nadalwiększośćautorówwichdefinio-
waniuużywapojęciahipoteza.nJednymzgłównychcelówteoriijestzredukowanie
złożonoścido»poręcznych«proporcji,ujęcieemocjijakozłożonychzczęści,które
będąbardziejzrozumiałeniżcałykalejdoskoppojęćemocjonalnych”-pisząKeith
oatleyiJenniferM.Jenkins99.RainerReisenzeindefinicjeemocjidzielinadwie
kategorie.Pierwszakategoriasprowadzaemocjedopodstawowychelementówskła-
dowych:1)pobudzeniefizjologiczne,2)ekspresja-sygnaływysyłaneprzezosobę
(ruchy,dźwięki,zmianywwyglądzie),któresąwskazówkąprzeżywanychemocji;
3)aspektrefleksyjny,czylinazywanieemocjijakoreprezentacjiprocesuemo-
cjonalnego;4)ocenapoznawcza-myślitowarzysząceprzeżyciomsązwiązane
zinterpretacjąsytuacji,mogątakżewywoływaćemocjelubjeuspakajać;5)skłon-
nośćdodziałania.Drugakategoria(P
.Ekman,R.Plutchik,C.Izard)sprowadza
emocjedozbiorupodstawowychodczuć,uwarunkowanychbiologicznie,naktó-
rychnadbudowywanesąemocjekulturowozmienione100.To,jaksądefiniowane,
odzwierciedlazałożeniadotyczącenaturyemocjiiichźródeł-kluczowezpunktu
widzeniaprocesówpedagogicznych.Takjakwantropologiiifilozofii,wpsychologii
takżewykształciłysiędwieszkoły:zwolennikówspołecznegokonstruktywizmu
iesencjalizmubiologicznego101.
97G.M.White:Reprezentacjeznaczeniaemocjonalnego:Kategoria,metafora,schemat,dyskurs.W:
Psychologiaemocji.Red.M.Lewis,J.M.Haviland-Jones.Tłum.M.Kacmajoriinni.Gdańsk,GWP,
2005;Naturaemocji.Podstawowezagadnienia…,s.56.
98Por.m.in.T.D.Kemper:Modelespołecznewwyjaśnianiuemocji.W:Psychologiaemocji…,s.78-89.
99Naturaemocji.Podstawowezagadnienia…,s.129.
99R.Reisenzein:Emotionsasmetarepresentationalstatesofmind:naturalizingthebelief-desirethe-
oryofemotion.nCognitiveSystemResearch”2008nr9,s.6-20.
101PaulEkmanpostawiłhipotezęotzw.programienemocje-mimika”
,wktórymprzeżywanieau-
tomatycznienwłącza”mimikę.CarrollIzardodrzuciłtezęomożliwościmiędzykulturowegouczenia
sięekspresjiemocjiuniwersalnych,abadaniamózguprzeprowadzoneprzezJosephaLeDouxdostar-
czyłydowodównaichneurobiologicznepodłoże,wspólnedlaludziniezależnieodkultury.P
.Ekman:
Facialexpressionsofemotions.nAmericanPsychologist”1972,nr48,s.384-392;R.Charlesworth,
M.A.Kreutzer:Facialexpressionininfantsandchildren.W:DarwinandFacialExpression:ACentury
35
