Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Rozdział1
dostrzegającrównieżważny,apomijanywszerokiejdebacieproblemkurczeniasięzaso-
bównaturalnychnaszejplanety22l
1050Poziomzerowy
Analizatrzechpoziomówobserwacjikryzysuskłaniadoszukaniajegoprzyczynjesz-
czegłębiejlMożnapodaćwieleargumentówzatym,żezatrzymaniesięnapoziomiesys-
temowymniedoprowadzidonależytegorozjaśnieniaprzyczynproblemówgospodarki
światowejaniteżwskazaniaoptymalnegoremedium,któremogłobypozwolićnaunik-
nięcietychproblemówwprzyszłościlWydajesię,żetychpierwotnychpoziomównale-
żałobyszukaćwmikroekonomii,aszczególniewjejnajnowszychnurtachskupiających
sięnawyjaśnianiubehawioralnychmechanizmówgospodarowanialTakiepropozycjesą
obecnewteoriijużodkilkudziesięciulatlWskazaćmożnaprzykładowoteorieinstytu-
cjonalnenarynkukapitałowym,szczególnieteorięagencjilWostatnichlatachpojawia-
jąsięanalizysięgającejeszczegłębiej-dopsychologicznychalbonawetbiologicznych
mechanizmówsterującychuczestnikamirynkulWtymkontekścieprzykłademmoże
byćchoćbykoncepcjaanimalspirit,któramaswojeźródłojużwteoriiJlMlKeynesa23l
KoncepcjatauwypuklonazostałaostatniowopracowaniachRlShillera,któryuważany
jestzajednegoznielicznychprofetówobecnegokryzysu24lZgodnieznią,powstawanie
nierównowagnarynkach,naprzykładnieruchomości,mawznacznejmierzecharakter
irracjonalny,związanyzpierwotnymi,wręczinstynktownymimechanizmamizacho-
wańludzilTakiezjawiskamogąjednaknazasadziereakcjiłańcuchowejprowadzićdo
potrzebygruntownejrewizjinietylkoteoriimikroekonomii,ale-copewniejeszcze
ważniejsze-donowegospojrzenianamakroekonomięisysteminstytucjonalnygospo-
darkil
Szukającźródełikonsekwencjiostatniegokryzysu,niemożnazaniedbywaćzda-
rzeńiprocesówzachodzących,wydawałobysię,nauboczugospodarkilDotychzaliczyć
możnanaprzykład:procesydemograficzne,aszczególniestarzeniesięspołeczeństw
wkrajachnajwyżejrozwiniętych,postęptechnologiczny,rozszerzającąsięglobalizację,
zmianyklimatyczne,kurczącesięzasobynaturalneizmianykulturalne(naprzykład
uwypuklanyprzezniektórychaspektetykigospodarowania)l
Podobniejakwlatachtrzydziestych,kryzyszapoczątkowanyw2008rokuobjąłszyb-
koswymzasięgiemkrajespozaUSAlWynikałotozdużejwspółzależnościgospodarek
poszczególnychkrajówlStanyZjednoczonebyłyisąkrajemfinansującymswojedeficyty
(budżetowyipłatniczy)wznacznejmierzedziękiprzyciąganiuglobalnychoszczędno-
ścilSpadekwartościwierzytelnościustanawianychnaaktywachamerykańskichłatwo
dotknąłwięckraje,zktórychpochodziłyśrodkisłużącedofinansowaniatychdeficy-
22GlKołodko,Nowezasadyekonomiiirozwoju,w:Wyzwaniaekonomicznewwarunkach
kryzysu,IlLichniak(redl),dzlcytl,sl207-218l
23JlMlKeynes,Ogólnateoriazatrudnienia,procentuipieniądza,tłumlMlKalecki,SlRącz-
kowski,PWN,Warszawa,2003l
24GlAlAkerlof,RlJlShiller,AnimalSpirits:HowHumanPsychologyDrivestheEconomy,
andWhyItMattersforGlobalCapitalism,PrincetonUniversityPress,2009;RlShiller,Irratio-
nalExubarance,PincetonUniversityPress,2000l
