Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Problemyjęzykaitekstuwypowiedziuczniowskichnałamach...
apotemteżichwyznacznikówgatunkowychispójności);odopisusyste-
mujęzykowegodzieckakuopisomzachowańjęzykowychdzieciimło-
dzieżyorazuwarunkowańsytuacyjnychipragmatycznychtychzacho-
wań;odopisunieuzasadnionychinnowacjijęzykowych(błędów,np.
leksykalnych)kuopisomtwórczychdziałańuczniów,funkcjimetafory
wtekstachdzieci,rekonstruowaniadziecięcegosposobuwidzeniaiwar-
tościowaniaprzezdziecirzeczywistości;odopisubudowyformalnejteks-
tupoanalizęumiejętnościtekstotwórczych(np.sposobuwyrażaniarela-
cjiczasowychiprzyczynowych).
Wbadaniach(przeważnieocharakterzediagnostycznym)odbijająsię
jakwlustrzepodejściametodologiczneautorów.Najmocniejzaznaczasię
strukturalnymodelopisu,dającyrzetelnepodstawyprognozowaniady-
daktycznego—ćwiczeń,zadańzmierzającychdowspieraniarozwojusys-
temujęzykowegodziecka.Przedstawianaprzezautorówproblematyka
badawczaosadzonajestprzeważnienagruntownejpodbudowiemetodo-
logicznej.Dokładnieopisująoniwarsztatbadawczy(technikibadań,np.
testy,ankiety,sondaże,ekscerpowaniemateriałuzwypracowań,nagra-
nia),wskazujączynnikimającewpływnarezultatybadań(np.sytuacja
rozmowy,tematwypracowania).Zauważyćtrzeba,żewiększośćbadań
autorzyprzeprowadziliosobiście,cowpływanawiarygodnośćwyników,
rzadziejkorzystalizpomocywładzoświatowych(droganurzędowa"orga-
nizacjieksperymentuzakładaanonimowość).Dużabyłarozpiętośćbada-
nychgrupwiekowych:dzieciprzedszkolne,uczniowiemłodszychistar-
szychklasszkołypodstawowej(późniejteżgimnazjów)orazszkół
średnich(liceów,techników),anawetabsolwenciliceum.
Zarysujmypolapracbadawczych.Najliczniejreprezentowanewoma-
wianymwydawnictwieciągłymsąbadanianadzasobemleksykalnym
dzieciimłodzieży—odwiekuprzedszkolnegopomłodzieżlicealną,usy-
tuowanenatlewcześniejszychkierunkówbadańzagranicznychipolskich.
Obejmowałyonetakieszczegółoweproblemy,jak:ilościowyijakościowy
rozwójsłownictwaijegowielorakiedeterminanty,definiowanieznaczeń
wyrazówabstrakcyjnych,kategorialne(częścimowy),semantyczne,re-
gionalneiśrodowiskowe(gwarauczniowska)zróżnicowaniezasobuleksy-
kalnegouczniów,rozumienieterminologiispecjalnej(językoznawczejilite-
rackiej),wtymwyrazówzapożyczonych—wzwiązkuzbadaniaminad
językiempodręcznikóworazzależnościąmiędzyrozwojemsłownictwa
iumiejętnościąortograficzną.Nadrzędnymcelembadańbyłopoznanie
stanusłownictwauczniówzposzczególnychpoziomówwieku(klasszkol-
nych)iuwarunkowańtegostanu(m.in.wyobraźniprzestrzennej,koncen-
tracjiuwagi;strukturyrodziny,czytelnictwa)poto,byzaplanowaćra-
cjonalnedziałaniadydaktyczne(indywidualizacjęćwiczeń,odpowiedni
dobórmateriałujęzykowegodoprogramówedukacyjnych).
