Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Problemyjęzykaitekstuwypowiedziuczniowskichnałamach...
Kolejnyobszarbadań,którychrezultatyomawianowartykułach,
wypełniająproblemylapsologiczne—uczniowskiebłędyjęzykowe(słowni-
kowe,frazeologiczne)iichszczegółowatypologia.Wartykułachautorzy
umiejętniełącząopisbłędów(ichfrekwencję,przyczyny,mechanizmy)
zpropozycjamidziałańprofilaktycznych—niefetyszyzująbłędu,lecz
traktujągojakonieodzownyetapprzyswajaniajęzykainormy,azarazem
doceniająznaczenieczynnikówdydaktycznychwpodnoszeniuświadomo-
ścijęzykowejuczniów.
Wostatnichlatachnałamachwydawnictwaciągłegoukazująsięteż
tekstyzwiązanezdiagnozowaniemwiadomościiumiejętnościuczniów,
adotyczącepojęćprawdziwościowychorazichsynonimów,rozumienia
pojęciaglobalizacjiprzezmłodzieższkolnąistudentów,systemówwarto-
ściiwartościowania.
Wopisieświatawartościdzieciimłodzieżyprzydatnaokazałasięteo-
riajęzykowegoobrazuświata.Należytupodkreślićznaczeniemetodolo-
giczneartykułuRyszardaJedlińskiegoiwynikówjegopóźniejszychbadań
dlakształtowaniawśróduczniówumiejętnościświadomychwyborówak-
sjologicznych8.TemucelowisłużyłyteżbadaniaDanutyKrzyżyknadjęzy-
kowymobrazemprawdywwypowiedziachlicealistówinadichjęzykową
projekcjąprzyszłegodomurodzinnego.
Zkoleiteoriepragmalingwistycznezaowocowaływbadaniachnad
kompetencjąkomunikacyjną—zachowaniamijęzykowymimłodychużyt-
kownikówjęzykazróżnychśrodowisk(winterakcjachznauczycielami
irówieśnikami).Wnabywaniudoświadczeńjęzykowychprzezdzieciauto-
rzyartykułówupatrująistotnegoczynnikawarunkującegokształcenie
sprawnegowypowiadaniasię.Analizowanowięcmodelekomunikacjidy-
daktycznejitakieszczegółowekwestie,jakm.in.:zwracaniesięnauczy-
cielidouczniów,zwrotygrzecznościowewjęzykumówionymmłodzieży.
Wynikibadańpozwalająpoznaćsposobyrealizacjiprzezmłodzieżróż-
nychintencjikomunikacyjnychwwypowiedziachorazrolęuwarunkowań
sytuacyjnych.Autorzypostulująodstereotypizowaniemodeluporozumie-
waniasięnalekcji,sąjednakświadomidysonansumiędzypotrzebąau-
tentycznejrozmowyuczniaznauczycielemakoniecznościąosiągnięcia
przezuczącychzakładanychcelówdydaktycznych.
Zagadnieniakompetencjigatunkowejuczniów—strukturyikompozy-
cjitekstu,wyznacznikówgatunku,stałysięprzedmiotemanalizywarty-
kułachzamieszczonychwtomachzlat80.i90.XXwieku.Uwagabada-
czykoncentrujesięnajczęściejnaopowiadaniuuczniowskim(por.teksty
ocharakterzediagnostycznym:H.Wiśniewskiej,U.Żydek-Bednarczuk,
8Por.R.JEDLIŃSKI:Językowyobrazświatawartościwwypowiedziachuczniów
kończącychszkołępodstawową.Kraków2000.
