Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Determinantyfizycznegoipsychospołecznegorozwojumałegodziecka
19
znaczeniemajątuzarównoróżniceindywidualne,jakikulturowe.Przy
zdobywaniuumiejętnościpanowanianadpostawąciałaorazruchamiloko-
mocyjnymiistotneznaczeniemawzrok,bootrzymanenatejdrodzeinfor-
macjezwrotnepozwalająokreślićpunktystabilizacji(przydysfunkcjachna-
rząduwzrokunastępujeudzieciczasemznaczneopóźnieniewrozwoju
pozycjiciałairuchówlokomocyjnych,coniepowinnodziwić,zważywszy
namechanizmichnabywania).
Wczesnedoświadczeniazewzględunazindywidualizowanyproces
dojrzewaniabiologicznegomogąmiećwięcograniczonywpływnapojawia-
jącesięwfunkcjonowaniudzieckazmiany-dopókinierozwiniesiędojrza-
łośćmięśniinerwówaniperswazja,aniprzymusnieprzyspiesząnp.tre-
ninguczystości.Nieoznaczatojednak,żedoczynnikówzewnętrznychnie
trzebaprzywiązywaćnależytejwagi.
NapodstawieprzeprowadzonychbadańAundreyL.H.vanderMeer,
F.RuudvanderWeelorazDavidN.Lee10wskazująnp.,żedwutygodniowe
niemowlętaczęściejmachająrączkami,jeślijewidzą,cooznaczałoby,że
ucząsiękontroliwzrokowejnadswoimiruchami.Związekmiędzypercep-
cjąwzrokowąaruchamipodkreślateżEsterThelen11,opisującfunkcjono-
wanietrzymiesięcznegoniemowlęcia,któremuniezbytczęstoudajesięjesz-
czesięgnąćpoprzedmiotiwziąćgodoręki-jegospontaniczneruchystają
siębardziejskoordynowaneicelowe,kiedyporuszawiszącązabawką.Ob-
razwzrokowyinicjujewymachy,aimczęściejudajesiędzieckusięgnąćpo
przedmiot,tymczęściejpodejmujekolejnepróby.Wefekcieczynnośćsięga-
niaichwytaniazostająskoordynowane,aniemowlę,nimdosięgnieprzed-
miotu,zaczynaantycypowaćzdarzenia-zanimobiektznajdziesięwzasię-
gudłoni,dzieckootwiera.W5.,6.miesiącużyciachwytanieisięganie
przebiegająpodkontroląwzroku,aosiągniecietegoetapustajesiępunktem
zwrotnymwrozwojuwspółdziałaniaprawejilewejręki-pojawiasięumie-
jętnośćprzekładaniaprzedmiotuzjednejrękidodrugiej,atymsamymma-
nipulowaniawięcejniżjednymobiektem.Przełomtenwyznaczateżpo-
czątekrozwijającejsięzależnościmiędzyruchemodbywającymsiępod
kontroląwzrokuapamięcią.Sekwencyjnośćomawianychzjawiskprezentu-
jerysunek2.
Analizarysunku2.pozwaladostrzecokreślonąsekwencjępojawiania
siędanychfunkcjiiwskazujenaichuniwersalność.Niepodważającznacze-
niategouniwersalizmu,J.M.Tanner,analizującbardziejzłożoneczynności
fizyczneniemowlęcia-siadanie,stanie,chodzenie-powołujesięnabada-
niadotyczącerozwojulokomocyjnegomałychdzieciprowadzonewStanach
---
---
---
---
---
---
---
---
10A.L.H.vanderMeer,F.R.vanderWeel,D.N.Lee,Thefunctionalsignificanceofarm
movementsinneonates,„Science”,1995,267,s.693-695.
11E.Thelen,Motordevelopment:Anewsynthesis,„AmericanPsychologist”,1995,50,s.79-95.