Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WiesławaKorzeniowska:Dzieckowświeciedorosłychnaprzestrzenidziejów
13
żytnychżyciecodziennechrześcijańskiegomałżeństwairodzinyniezostałoopisane
wźródłachhistorycznych.Wiadomojednak,żeideałembyłareligijnośćrodziców,
dzieciisłużbyłączącaichwewspólnotęcharakteryzującąsięwzajemnymszacunkiem,
zaufaniemispokojem.
Odmiennepostrzeganiedzieckaprzyniosłośredniowiecze-najdłuższyokres
wdziejachnowejery.
Oilewcharakteryzowanychwcześniejwiekachświetnościkulturystarożytnejsze-
rokopojmowanarodzina,wtymdziecko,byłypostrzeganejakopewnawartość,otyle
ogromnezawirowaniawtymzakresienastąpiływnajwcześniejszymokresieśrednio-
wiecza,kiedyogólnyfermentpolitycznyispołecznysprawił,żepomimokształtowania
sięprorodzinnychzasadchrześcijańskichtreśćichprzesłanianabywałaróżnymiinter-
pretacjamiówczesnychteologów(zarównowaspekcieznaczeniamężczyzny,jak
imiejscakobietywrodzinie)7.Pozatymprzezdługiewiekiśredniowieczaupowszech-
nianybył(m.in.poprzezpismaśw.Augustyna)wizerunekczłowiekasłabego,podat-
negonagrzechjużodlatnajmłodszych,gdyżznimrodzisiękażdendziecięAdamo-
we”(nKtóżbotegoniewie,zjakzupełnymbrakiempojęciaoprawdziewstępujeczło-
wiekwtożycieodniemowlęctwaswego,alboileżtopróżnychizłychpragnieńwidać
jużwpacholęcymwieku;gdybytakpozwolonożyćczłowiekowijakchceiczynić,co
tylkochce,towpadłbypewnie,jeśliniewewszystkietezbrodnieiwystępki,które
wyliczyłemlubwyliczyćniezdołałem-toprzynajmniejbardzowieleznich”)8.Dalej
czytamy,żewzwiązkuztym
nadsamymipierwszymiwzruszeniamiumysłuludzkiegoczuwajązakazinaukawwy-
chowaniu,walczącztymimrokami,zktóryminaświatprzychodzimyisprzeciwiającsię
naporowizłego.Aletezakazyitanaukawwychowaniujużpełnetrudówiprzykrości.
Oweróżnestraszeniamałychdzieci,żebyjepowstrzymaćodróżnychgłupstw?Owi
wychowawcy,nauczyciele,biciepołapach,paski,rózgi,owadyscyplinka,októrejPismo
Świętemówi,żebyobijaćniąbokiumiłowanegosyna,abysnadźurósłniepohamowany,
bogdyjużzatwardnieje,zledwością,alboiwcaleniemożebyćpohamowany?9.
Pracanadpoprawąnaturydzieckaniemogłabyćzatemprzeprowadzanabezkar,
którejednaknsłużąkutemu,abyzwalczyćnieświadomośćiokiełznaćzłążądzą;ato
owenieszczęsnebraki,zktóryminatenświatprzychodzimy”10.Toteżwszelkiebaty
irózgibyłyjedynymipowszechnymśrodkiemwychowywaniaiedukacjiwogóle11.
Słowonedukacja”zastosowanebyłoprzezśw.Augustynawsensiedosłownym(wjęzy-
kułacińskimeducareznaczybowiemwyprostowywaćto,cojestpokręconeizdefor-
mowane).Faktemjest,żetensposóbwychowywaniapostrzeganybyłprzezświętego
bezentuzjazmunAleoprócztychprzykrości,któredzieciponoszą,przykrości,bez
———
————
——
7E.Badinter:Historiamiłościmacierzyńskiej.Przeł.K.Choiński.Warszawa,OficynaWydawniczaVolumen,
LigaRepublikańska,1998,s.23.
8Św.Augustyn:PaństwoBoże.Przeł.ks.W.Kubicki.Kęty,WydawnictwoAntyk,2002,s.944;wcześniejbo-
wiemwyliczaonwszystkienieprawości,doktórychzdolnyjestczłowiek.
9Tamże,s.944-945.
10Tamże.
11S.Wołoszyn:Źródładodziejówwychowaniaimyślipedagogicznej.T.I.Wyd.2.Kielce1995-1998,WSP,
s.153,154.