Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Dzieckowświecieinnowacyjnejedukacji,współdziałaniaiwartości–tomII
istotnymelementemtegowarsztatubyłoteżdziecko.Zarównonawsi,jakiwmiastach
rodzinastanowiłazatempodstawowąjednostkęprodukcyjną.Zekonomicznego
punktuwidzeniaidlarodzinyrzemieślniczej,idlachłopskiejnicniestanowiłowięk-
szejwartościniżsynowiepomagającyojcuwpracyicórkizajmującesiędomowym
obejściem.
Obowiązkiwkażdymgospodarstwiepodzielonebyłynazajęciamęskieikobiece.
Typowezajęciarolniczeirzemieślniczenależałydomężczyzn,natomiastdozajęć
kobiecychnależałoprowadzeniegospodarstwadomowegoorazpracerękodzielnicze
napotrzebyrodziny-np.przędzenie,tkanieiszycieodzieży.Wychowaniempotom-
stwazajmowałysięprzedewszystkimmatki.Dzieciwcześniebyływłączanedolżejszych
pracwgospodarstwie,azprzydzielonychobowiązkówmusiałysięsolidniewywiązać.
Starsichłopcypodkierunkiemmężczyznwdrażanibylidozajęćtypowomęskich,
takichjakuprawaroli,łowiectwoiwładaniebronią.Przekazywanie,zpokoleniana
pokolenie,wartościorazpraktycznejwiedzyodbywałosiępoprzezuczestnictwodzieci
wżyciudorosłych,którzyprzekazywalidzieckucałybagażwiedzy,swąmądrość,hie-
rarchięwartościidoświadczeniapraktyczne.Miałotomiejscewewszystkichrodzi-
nachwszystkichwarstwspołecznych-odlatnajmłodszych.Wniektórychpaństwach
średniowiecznegoZachodu(np.wAnglii)panowałzwyczajposyłaniadzieci(siedmio-
letnichlubdziewięcioletnich)dorodzinobcychcelemterminowania,czyli-uczenia
siępoprzeznsłużbę”ipraktykę.Nasłużbieprzebywałydo14.lubnawet18.rokużycia.
Tegotypupostępowaniebyłoszerokoupowszechnioneiuważanojezanajlepszyspo-
nychkręgachkulturowych.
Dzieciństwozaczętonodkrywać”wprawdziewwiekuXIII,alenajliczniejszedowody
nowegopostrzeganiadzieciństwapochodzązXVIiXVIIwieku.Ichociażwarunki
demograficznenieuległyradykalnejzmianieiwciążśmiertelnośćdziecibyłaogrom-
na,tojednakukształtowananowawrażliwośćpozwoliładostrzecspecyficznycharak-
tertychkruchych,delikatnychistot.Wiązałosiętoniewątpliwiezgłębokąchrystiani-
Analizującodrodzenie,zregułypostrzegasięidefiniujekompleksykulturowehu-
manizmuiśredniowieczajakocoścałkowicierozdzielnego,takjakbynzużytaaparatu-
czasemrenesansorazzwiązanyznimklasycyzmkształtowałysiępowoli,wyrastały
zmyśliśredniowiecznej-będącpoczątkowotylkoformalnymelementemwyobraźni.
Zregułyniepamiętasięotym,żewwiekuXVfundamentyżyciakulturalnegowciąż
pozostawałytypowośredniowieczne,awmentalnościludziodrodzeniadawnepoglą-
dywciążwyrytebyłyznaczniegłębiej,niżjesteśmywstanietosobieuświadomić.Na-
wetpóźniej,gdynastąpiłowielkieożywienieipełnyrozwójhumanizmu,średnio-
wieczneformywyrazutraktowanejakodawnoprzebrzmiałe,wciążdawałyznać
osobie.Odrodzeniejakotakie,wpełnymtegosłowaznaczeniu,nadeszłodopiero
wtedy,gdyzmieniłsięcałkowiciesposóbżyciaigdypowszechnymstałosięprzekonanie,
———
————
——
22P.Ariés:Historiadzieciństwa.Tłum.M.Ochab.Gdańsk,WydawnictwoMarabut,1995,s.52.
23Tamże,s.192-193.
24J.Huizinga:Jesieńśredniowiecza.Warszawa,PWN,1974,s.373.
