Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
ChoćopiniaCzaplińskiegojestbrutalna,azhistoriiwiadomo,że
wczasieIIwojnyświatowejŻydompomagałysetkiPolaków35,to
jednakniesposóbodmówićtejkonkluzjisłuszności.Potwierdzają
ZygmuntBauman,pisząc,żeflMordunapolskichŻydachdokonali
okupancinaoczachPolaków,stawiającichtymsamymprzeddylema-
tamimoralnymi,nieznanymiwiększościnarodówwpodbitychprzez
nazistówkrajach–dylematamibezrozwiązaniaidobregowyjścia”36.
Problemwspółwiny,któryodziedziczyliśmyponaszychprzodkach,
jestciekawąprzeciwwagądlawspomnianejjużmodynażydostwo,
którawwiększościprzypadkównieporuszatematuprzewinień,
jakichdopuściłsięnaródpolskiwczasachZagłady.Współwinatajest
równieżjednązprzeszkódwprowadzeniuotwartejdyskusjinatemat
HolocaustuwPolsce37.Obokomawianegotrenduistniejewięcodrzu-
canytemattabu,flaprzyczynątrudnościwupowszechnianiuwiedzy
oHolocauściejestchęćuniknięciakoniecznościuznania(współ)odpo-
wiedzialnościniektórychPolaków,azarazemniechęćdorezygnacji
zestatusunaroduszczególniepokrzywdzonegoprzezlos”38.
35IrenaSendlerowajestnajbardziejznanymsymbolempolskiejpomocy
udzielanejŻydom.Niemniejjednakobokniejstojątysiąceanonimowych
obywateli,którzybezinteresowniedziałalinarzeczpolskichŻydówwcza-
sieZagłady.flJanBłońskipisał,żepolskiantysemityzmwolnybył–dzięki
wpływowikatolicyzmu–odtendencjiludobójczych.Wtymsensie,Bóg
uchroniłPolakówodudziałuwHolocauście.Zpoglądemtympolemizuje
MałgorzataDomagalska.Samajednakomawiazachowaniapublicystów
antysemickich,którzypotrafiliwobliczuZagładyuwolnićsięodnienawiści,
anawetznarażeniemżycianieślipomocŻydom.Szczególniefrapującyjest
przypadekZofiiKossak-Szczuckiej,któraopowiadałasięzapomaganiem
Żydommimoswegoantysemityzmu,aleprzynajmniejczęściowo,właśnieze
względunań”(W.Mich:Wokół(nie)pamięciZagłady.W:PamięćShoahł,s.379).
36Z.Bauman:Światnawiedzony.W:Zagłada.Współczesneproblemył,s.23.
37Problematycznemożewydawaćsięrównieżsamozdefiniowanielite-
raturyholocaustowej,ponieważjakpiszeDorotaKrawczyńska,flwyodręb-
nienie–mówiącnajogólniej–literaturyHolocaustu(spośródwszystkich
innychrodzajówpiśmiennictwa)napotykanazasadniczetrudności:od
próbzakreśleniajejgranicczasowych,ażpowewnętrzneuporządkowanie
wedługjasnychkryteriów(choćbygatunkowych)”(Taż:Literaturoznawstwo
wobecpiśmiennictwaoZagładzie.W:Zagłada.Współczesneproblemył,s.131).
38W.Mich:Wokół(nie)pamięciZagładył,s.378.Ciekawieproblemten
ujmujeJacekBocheński,którynałamachflGazetyWyborczej”wtonieiro-
