Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
DZIEDZICTWONEOLITU
Takotowdekoracjiznajdujemyzarównocechy,którezostałyprzekazanepokoleniom
póz
,niejszym,jakowespiraleczyromby,aleizacząteklinearnegoujęciataktypowegodla
epoknastępnych.Wartotakżepamiętać,żetwórcykulturyYangshaoprzekazaliswympo-
tomnymtakżepewneopcjenegatywne,którychprzezwyciężenieprzychodziłopóz
,niejkultu-
rzechińskiejbardzotrudno,aniekiedynieudałosięwcale.Międzyinnymichodzituoniechęć
domotywówroślinnychizwierzęcychwzdobnictwie,przyjednoczesnymbardzorealistycz-
nymtraktowaniumodeli,np.wprzypadkunaczyńzoomorficznych,orazrzadkieodwoły-
waniesiędowizerunkupostaciludzkiej,przysilniezaznaczonejtendencjidolinearnego
uproszczeniapostaci,awięcnierealistycznepodejściedotematuczłowieka,zupełnybrak
zainteresowaniajegoanatomią(toostatnieskończyłosięwrazzepokąkamiennychamu-
letówfallicznych).Byćmożestałyzatymjakieśnieznanenamdziśzakazytypureligijnego,
poszłyonejednakszybkowniepamięćidziśmożnasięichtylkodomyślać.Ichśladembyłby
specyficznystosunekdoczłowiekawsztukachplastycznych.Jestniewątpliwiezdumiewające
to,żetaksilnietkwiącawkulturzechińskiejtendencjamaażtakdawnyrodowód,żesięga
czasówneolituijestbyćmożejeszczeodniegodawniejsza.
ChronologicznienastępnakulturaLongshanujestwstosunkudoYangshaowyraz
,nie
przesuniętanawschód.NazachodzienajdalszejejstanowiskasięgająmiastaBaojiwdolinie
rzekiWei.NapozostałymobszarzewarstwyLongshanuleżąbezpośrednionadwarstwami
Yangshao,cowskazujenakontynuacjęrozwoju.Nawschodzienatomiastkulturataobejmo-
wałaziemieShandonguażpowybrzeżemorskieipojawiłasięteżnapołudniowymkrańcu
półwyspuLiaodong.NapołudniusięgałaonapółnocnychczęściprowincjiAnhuiiJiangsu,
niewielewykraczającpozalinięrzekiHuai.Zajejcentrumuważasięzwyklezachodnieczęści
prowincjiShandong,skądmiałapromieniowaćnapozostałetereny.
MówiącozachodnichczęściachprowincjiShandong,masięzawszenamyślitereny
wokółmasywugóryTai(tj.Taishan,1524mn.p.m.).Wielestanowisktejkulturyodkrytona
północinapołudnieodtegomasywugórskiego,jesttowięckulturawjakiśsposóbzwiązana
zterenamipodgórskimi.Jeżelizaśuświadomimysobie,żegóraTai,uznanapóz
,niejzaświętą
góręwschodu,odgrywałazawszewyjątkowąrolę,będącmiejscemnajważniejszychkultów
cesarskich,tomożnazadaćpytanie,czyprzypadkiemtadominacjakultugóryTainadkultem
górySongniezrodziłasięzdominacjikulturyLongshannadkulturąYangshao?Hipotezie
takiejsprzyjatakżeito,żekulturabrązumiałanatymsamymtereniesweośrodki,czego
dowodemzdajesięito,iżwiększośćstolicdynastiiShang-Yin_aznamypołożeniesiedmiu
kolejnych_znajdowałasięwtejokolicy.Znaczyłobyto,żeepokabrązuutrwaliłaprzewagę
kultugóryTai,kultusięgającegookresuneolitu.
ZatemkulturaLongshanu,zwanatakżekulturąceramikiczarnej,różnisięodkultury
Yangshaozasięgiemterytorialnym.ObejmowałaonaziemienawschódodliniiShijia-
zhuang_Zhengzhou,będące_jakpamiętamy_pozazasięgiemkulturyYangshao.Jejpierw-
sześladyodkrytozresztąniedalekomorzawprowincjiShandong.Archeolodzyzwracają
uwagę,żeosiedlakulturyLongshanbyłynaogółzajmowanedłużejniżosiedlakulturyYang-
shao.Wskazywaćtomożenato,żedokonałsięjakiśistotnypostępwrolnictwie,coumoż-
liwiłodłuższeużytkowanietychsamychpól.JestdlakulturyLongshanistotne,żeosiedla
ludzkiebyłyzawszeotoczonemurem_czyraczejwałemziemnym_któregocharakterob-
ronnynieulegawątpliwości.Murtakimiałzwykleok.14mszerokościupodstawy,aok.9m
wkoroniewznoszącejsięnaok.6mnadpoziomziemi.Wznoszonogozzasadyzubitej
