Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oczamibadaczy.Wspaniały,nieprawdopodobniepiękny,urzekającyświat
41
Romero,jedenznajwybitniejszychznawcówAndówwichwymiarzeprzyrodniczym
ispołecznym,Ðmazapodstawęimpresjęopartąnaodczuciukolorumiedziijejodmian.
Irzeczywiście,dlatejniezmiernejkordylieryciągnącejsięprzezcałąAmerykęPołu-
dniowąniemożebyćlepszejnazwyniżwymyślonaprzezInków.Składająsię[nanią]
góryozabarwieniachnajprzeróżniejoddziałującychnawyobraz
,nię(Romero1969,
s.12).Górywielkie,przepaściste,pociętegłębokimidolinami,białeodśnieguwnajwyż-
szychmasywach,zielonelasamiokrywającymiichwschodniestoki,przetykanekwiatami
naociekającychwodąpa
´ramosisuchewobrębiepuny,wewszystkichkolorachmiedzi.
Górybezgraniczniepiękne.Niedozapomnienia.
JednakchybanajwiększezainteresowaniebadaczyNowegoŚwiatazawszebudziła
roślinność,nieodłącznyibardzoistotnyelementkrajobrazu.PodtymwzględemAmeryka
Łacińskajestbardzozróżnicowana.Występujątamprawiewszystkiepodstawowebiomy
lądowe,odwilgotnychlasówrównikowychwstrefiemiędzyzwrotnikowej,pobezleśneforma-
cjepodbiegunowe(krzewinkowo-trawiaste)napołudniowychkrańcachPatagonii,przyczym
większośćformacjiroślinnychmaswojeodpowiednikiwgórach,zwyklezadziwiającopiękne,
jaknp.częstozraszanedeszczempa
´ramopółnocnychAndów.
DarwiniFitzRoypodczasżegluginaHMSÐBeaglewokółAmerykiPołudnio-
wej,wdrodzekuwyspomGalapagos,prowadzącobserwacjeilicznepomiary(astrono-
miczne,topograficzne,batymetryczne),nieustanniebylipodwrażeniempięknaprzyrody.
BliskozatokiBotofago,wlasachaltodaserraporastającychstrefękrawędziowąWyżyny
BrazylijskiejpodziwialiÐichmajestatniezrównanypodkażdymwzględem,awnimwśród
niezliczonychkwiatówÐcudowneiprzepiękniekwitnąceroślinypasożytniczeorazÐwiel-
kiebłyszczącemotyle(Darwin2008,s.29,31).Otym,jakdalecefascynowałaDarwina
przyrodaNowegoŚwiata,możeświadczyćnastępującarefleksja,snutagdzieśnadzatoką
Botofago:
WAngliiczłowiekrozmiłowanywhistoriinaturalnejzyskujewielenaprzechadzkach,wczasie
którychwciążnatrafianacośtakiego,coprzykuwauwagę.Natomiastwtychurodzajnychklima-
tach,obujnymżyciu,atrakcjijesttakwiele,żeledwostarczyczasunaprzechadzki(Darwin2008,
s.35,36).
WpołudniowejczęścikontynentuznowuuleglipięknuAndów,zichwulkanami
ilodowcami.PłynącnapokładzieHMSÐBeaglepółnocnymramieniemkanału,nazwanego
polatachimieniemsławnegookrętu,Darwinzanotował:
[...]krajobrazstajesiętujeszczebardziejmajestatycznyniżpoprzednio.Wyniosłeszczyty[...]tworzą
granitowąośczykręgosłupkrajuiwznosząsięnaponad6tysięcystóp[jedenznichkapitanFitzRoy
nazwałimieniemDarwina].Pokrytesąszerokimpłaszczemwiecznegośniegu,awodylicznych
wodospadówspływajązestokówgórskichdowąskiegokanałuwdolinie.Wwielumiejscachwspa-
niałelodowcesięgajązezboczygórydobrzeguwody.Trudnosobiewyobrazićcośpiękniejszego
(Darwin2008,s.244).
10
RóżnicawysokościbezwzględnychdnaRowuAtakamskiegoisąsiadującychznimnajwyższychandyjskich
szczytów,rzędu15000m,jestnajwiększanaziemi.
11
PodobniejakwEurazji,jednakponaddwukrotniewiększejodAmerykiŁacińskiej.
12
NazwaAndówpochodziprawdopodobnieodsłowaÐanta,którewjęzykukeczuaoznaczakolormiedzi.