Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
PRZYRODAIJEJWIZJE
wywaniaAmazoniimożnabyłoodnieśćwrażenie,żeczasykonkwistynieminęłydokońca,
asenoElDoradotrwa.KrajedorzeczaAmazonkizdawałysięuczestniczyćwwyścigu,
ktoszybciejodkryjeiwydrzeAmazoniijejskarbytkwiącepodgrubymkożuchemroślin-
ności.Niektóreczyniątonadal.Eksploatacjawilgotnychlasówrównikowychpodlegająca
iluzorycznejkontroli,awdużejczęścinielegalna,niszczenielasówprzezniekontrolo-
wanądziałalnośćgórniczą,eksterminacjagatunkówroślinizwierząt_tozamachnabio-
różnorodność,oznaczeniudalekowykraczympozagraniceAmazonii,którejprzedewszyst-
kimdotyczy
13
.
KoniecznymdopełnieniemtegoobrazusąlicznewAmeryceŁacińskiejparkinaro-
doweiróżnegorodzajurezerwatyprzyrodyorazludzie,którzypracująwnichznajwyższym
oddaniem.Zauważalnesąteżwysiłkinarzeczochronyprzyrody,dobrzewidocznewpro-
gramachedukacyjnychszkół.
ŻyjącydalekoodmiastmieszkańcypustkowiWyżynyMeksykańskiej,Andówczy
Amazonii,potomkowierdzennychmieszkańcówikolonistów,niezależnieodkoloruskóry,
inaczejpostrzegająprzyrodę.Tozwykłemiejsceichcodziennej,znojnejpracy,zniemałym
trudemzapewniającejcodzienneutrzymanie.Zapewnerzadkokiedypozwalająsobienaroz-
myślaniaoprzyrodzie.Inaczejjest,gdysąoniąpytani.Wówczasujawniasięowoumiłowa-
nieziemi,októrymwspominawcześniejcytowanyRomero(1969,s.153),arozmówcyzmie-
niająsięwskarbnicęwiedzyobliższejidalszejokolicy,przekazywanejzpokolenianapo-
kolenie.Zemocjami,zdumąopowiadająootaczającymichkrajobrazie:pustyni,górach,
puszczy,jakiesą,jakiebyły.Przyciśnięciprzezlos,potrafiąstamtądodejśćraznazawsze.
Zapomniećniepotrafiąnigdy.Nawetżyjącwmieście,dalekoodstronrodzinnych,myślami
sąnadaltam,skądprzybyli.
Wzruszającopiękny,przepojonynajgłębszymzachwytem,dumąimiłością,cza-
samitajemniczy,wręczmagicznyobrazprzyrodyjestmalowanywlatynoamerykańskiejli-
teraturze.Trudnojestsięuwolnićodtakichwrażeń,czytającpowieściiopowiadaniaVar-
gasaLlosy,Fuentesa,Sepœlvedy
14
czyzapuszczającsięwwersypoezjiAmćzagilub
Quino…esa
15
.
TensamobrazprzyrodyNowegoŚwiatajestprzedmiotemintratnegoÐhandlu.Sło-
wamiodkrywców,poetówiromantycznychbadaczyopisywanajestprzyrodaNowegoŚwiata
wfolderachinastronachinternetowychbiurpodróży,zachęcającychdoodwiedzenia
różnychzakątkówAmerykiŁacińskiej.Współczesnym,wymagającymturystomproponuje
sięwycieczki,podczasktórychmożnapodziwiaćniemalwyłącznieróżneobiektyprzyrodni-
cze.TakicharakterwdużejmierzemajątrekkingiwAndachiKordylierachAmerykiŚrodko-
wej,naWyżynieGujańskiejiwPatagonii,wycieczkinapustyniepółnocnegoMeksykuipus-
tynnypółwysepParacas,wspinaczkinawulkany,odwiedzinywkanionachiwycieczkido
równikowejselwy.Szczególnymzainteresowaniemcieszysięraftingioglądanieptaków.Na-
wetwprzypadkuimponującychzabytkówkulturymaterialnejpodkreślasięichnaturalne
otoczenie.TuryściodwiedzającyAmerykęŁacińskąulegajączarowijejprzyrodybezreszty.
Większośćznichzaczynamarzyćopowrociejeszczeprzedkońcempierwszegospotkania
ztymregionem.Oczywiściesąteżwyjątki,którenigdywięcej...
WspółczesnepostrzeganieprzyrodyNowegoŚwiata_jejobraz,araczejzróżnicowa-
neobrazy,jakiekolwiekbyonebyływszczegółachiodcieniach,sąproduktemdługiejewolu-
cji.Zmieniałysięwmiarępoznawaniaśrodowiska,wtapianiasięweń,wykorzystywaniajego
