Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
SZTUKA:DZIEJEPOJĘCIA
wolnychuczonowuniwersytetachnafacultasartium,„wydzialesztuk”;
niebyłonbynajmniejszkołąumiejętnościpraktycznychczysztukpięk-
nych,lecznaukteoretycznych.
Wwiekachśrednichwyliczanosiedemsztukwolnych.Sztukizaśme-
chaniczneusiłowanopotraktowaćsymetryczniedowolnychisprowa-
dzićjerównieżdoliczbysiedmiu.Niebyłotołatwe,bosztukmecha-
nicznychbyłoznaczniewięcej,wypadałowięcdowykazusiedmiusztuk
mechanicznychwprowadzićtylkoniektóre,najważniejsze,albookreślić
wszystkiesiedemtakszeroko,bykażdaobjęławielerzemiosłisztuk.
NajcelniejszewykazysiedmiusztukmechanicznychsąuRadulfazwa-
negoPłomiennym(Ardens)iuHugonaodśw.Wiktora,obapochodzą
zXIIwieku.WykazemRadulfa
1
objętesą:arsvictuaria,służącażywie-
niuludzi,lanificaria,służącaichprzyodzianiu,architectura,dającaim
schron,suffragatoria,dającaśrodkitransportu,medicinaria,leczącacho-
roby,negotiatoria,będącaumiejętnościąwymianydóbr,imilitaria,czy-
lisztukabronieniasięprzedwrogiem.WykazHugona(Didascalicon,
II24)obejmowałnastępującesztukimechaniczne:lanificium,armatura,
navigatio,agricultura,venatio,medicina,theatrica.
Gdzieżwtychwykazachsąte,któremynazywamysztukami?Do
sztukwolnychbyłaznichzaliczanajednatylkomuzykaitodlatego,że
–jakjużbyłopowyżejpowiedziane–byłarozumianagłówniejakoteo-
riaharmonii,niezaśjakoumiejętnośćkomponowania,śpiewania,gra-
nia.Wwykazachsztukmechanicznychjesttylkoarchitektura(uHugo-
nawłączonadoszerszegopojęciaarmatura);ostateczniemożnawwyka-
zieHugonaznaleźćteższtukęteatralną(choć„teatryka”byłapojęciem
szerszym,obejmowaławszelkąsztukęzbiorowegobawienialudzi,nie
tylkoprzedstawieniateatralne,aletakżewszystkiepublicznezawody,
wyścigi,cyrk).
Apoezja?Niemajejwżadnymwykazie–iniemogłobyć.Jużwsta-
rożytnościbowiem,ajeszczebardziejwśredniowieczu,uważanabyłaza
rodzajfilozofiiczywieszczenia,niezasztukę.Poetabyłwieszczem,nie
artystą.
1
M.Grabmann,GeschichtederscholastischenMethode,1909,I,s.254.
