Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
hegemonięklasycznegopiękna,a„olimpijską”resp.„apollińską”
wizjęantykuuzupełnićobiegunjejcałkowicieprzeciwny–część
„dziką”,irracjonalną,„dionizyjską”.
ChoćdziśniepostrzegamyjużWinckelmannajakoprawodaw-
cy,jegoDziejesztukistarożytnejnadalstanowiąważnąlekturę.
Jaksamautorpisałwewstępiedoswejrozprawy,zamiaremjego
byłodostarczenie„pewnegosystematu”:meineAbsichtist,einen
VersucheinesLehrgebäudeszuliefern
4
.Miałsięonstaćnietylko
podstawąestetycznejkwalifikacjiantyku,aleprzedewszystkim
początkiemnowoczesnejarcheologiiihistoriisztuki.
II
JohannJoachimWinckelmannurodziłsię9grudnia1717
rokuwprowincjonalnymStendalwPrusachjakosynszewca
5
0Po
ukończeniuszkółwrodzinnymmieścieiKöllnischesGymnasium
wBerlinie,studiowałwlatach1738–1740teologięprotestanc-
kąnauniwersyteciewHalle,anastępniemedycynęwJenie(do
1742).Postudiachpoczątkowopracowałjakoprywatnynauczy-
cieluróżnychrodzinwokolicachMagdeburgaiStendal,póź-
niejjakoprofesorwszkolełacińskiejwSeehausen.Wroku1748
otrzymałposadębibliotekarzauhrabiegoHeinrichavonBünau
wNöthnitzkołoDrezna,gdziezajmowałsięhistoriącesarzy
iprawaniemieckiego.Pracataotwarłamudrogędokontaktów
nadworzeelektorasaskiego,jednocześnieumożliwiającwizyty
wstolicyizapoznawaniesięzmiejscowymizbioramisztuki.Czy-
tanieautorówstarożytnych,oglądaniemalarstwanowoczesnego,
antycznychnumizmatóworazgipsowychodlewówrzeźbgreckich
irzymskichzaowocowałopierwsząrozprawąnatematantycznego
ideałuartystycznegoijegorelacjidosztukiwspółczesnej,która
4
Idem,GeschichtederKunstdesAlterthumsred.AdolfH.Borbein,Tho-
masW.Gaehtgens,JohannesIrmscher,MaxKunze(JohannJoachimWinc-
kelmann,SchriftenundNachlaß,t04/1),Mainz2002,s0
XVI
;wnin0tomies050
5
Życiorysza:LexikonderKunst,t.5,Leipzig1978,s.611–612;Élisabeth
Décultot,JohannJoachimWinckelmann.Enquêtesurlagenèsedel’histoire
del‘art,Paris2000,s.307–311;AlexPotts,Introduction,w:JohannJoachim
Winckelmann,HistoryoftheArtofAntiquity,tłum.HarryFrancisMallgrave,
LosAngeles2006,s07–16;idem,Winckelmann,JohannJoachim,w:TheDic-
tionaryofArt,red.JaneTurner,t.33,NewYork1998,s.241–242.
–XIV–
