Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Skoroniemożnawrócićdogreckichwarunków,ratunkiem
dlawspółczesnościpozostawałotytułowenaśladowanietamtych
dzieł.AleWinckelmannwyraźnieprzestrzegałprzedbezmyślnym
kopiowaniem.Należałopostępowaćzawzorami,nach-ahmen,nie
zaśnapołymechaniczniewykonywaćpowtórzeniaistniejących
rzeźb,nach-machen
27
.Pisał:„Sądzę,żenaśladowanietychdzieł
możepouczyć,jakszybciejzdobyćmądrość(ł).Kiedyartysta
oprzesięnatakiejpodstawie,ajegorękąizmysłamipokieruje
greckaregułapiękności,znajdziesięwówczasnadrodze,która
zpewnościądoprowadzigodonaśladowanianatury.(ł)Od-
krywającpięknościnaszejnaturypotrafipołączyćjezpięknem
doskonałym,amającciąglewświadomościwzniosłeformy,sam
sobiestworzyregułę”
28
.Odrodzeniesztukimusiwięcwyklućsię
zpoznaniatajnikówgreckiegoideału,copozwolinazrozumienie
istotytwórczościwogóle,nawolnośćinawykreowaniedziełna
miaręstarożytności.„NaśladowanieGreków–komentowałRy-
szardKasperowicz–jestzaprzeczeniemzniewolenia,dziękiGre-
kommożemynapowrótczerpaćzeźródłanatury,czyliprawdy
ipiękna,atakżeodzyskaćszlachetnośćuczuciajakosamrdzeń
ekspresjiartystycznej”
29
.Studiumprzeszłościpowinnoprowadzić
niedopowtórzeniahistorii,leczdo„innejprzyszłości”
30
0
IV
OpisanepowyżejpodejścieWinckelmannadoantykuiczasów
muwspółczesnychwznaczącysposóbzabarwiłoDziejesztukista-
rożytnej.Rozprawadzielisięnadwiezasadniczeczęści:pierwszą,
poświęconąbadaniusztuki„zewzględunajejistotę”idrugą,
ukazującąprzemianytwórczościartystycznejwGrecjiiRzymie
„rozpatrywanezuwzględnieniemzewnętrznychokolicznościhi-
storycznych”.Takskonstruowanemudziełuwielokrotniezarzuca-
27
Winckelmann,ErinnerungenüberdieBetrachtungderWerkederKunst,
w:WinckelmannsWerkeineinemBand,s037–400
28
Idem,Myślionaśladowaniugreckichrzeźbimalowideł,s0189–1900
29
Kasperowicz,op0cit0,s0420
30
HubertLocher,KunstgeschichtealshistorischeTheoriederKunst1750-
1950,München2001,s.41;Dilly,op.cit.,s.103–104.
–XXI–
