Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
JerzyBralczyk
zkoleidziekanatsłowniksprzedlatosiemdziesięciu,którywdrugimznaczeniu
dajeudziekanatowi”znaczenieuczelniane-touurząddziekanawuniwersytecie”
.
Itaksięzaczęłakarieradziekanatuuczelnianego.Byćmoże,żeodniesienie
dziekanatudouczelnispowodowało,żewkościelno-administracyjnymużyciu
pozostałraczejwcześniejjużistniejącyudekanat”-słowaudziekanat”wtymzna-
czeniuużywasię,jaksięzdaje,corazrzadziej.Choćksiądzdziekan,zwierzchnik
dekanatu,udekanem”nazywanyniebywa.Sprawowanieurzęduczyteżpiasto-
waniegodnościdziekanaprzezszefaadwokatówlubzwierzchnikadyplomatów
mogłobybyćwłaściwieudziekanatem”nazywane,aleniebywa,bowolimytusłowo
udziekaństwo”czy,ostatecznie,udziekanowanie”
.Aodawnejudziekanii”zapo-
mnieliśmyjużniemalcałkiem,ostatniozresztąsłowotooznaczałomieszkanieczy
domdziekana-bodajniezależnieodtego,jakiczyczegobyłtodziekan.Zkolei
osprawowaniufunkcji,czylidziekanowaniudziekanauczelnianego,gdybyśmyjuż
musieli,toraczejpowiedzielibyśmyudziekaństwo”
,anieudziekanat”
.Rzeczownik
udziekanat”zmieniałwięcswojeznaczenie,zanimustabilizowałje,odnoszącsię
douczelnianejinstytucji,dowydziałowegobiura.Aleitunawet,wobrębietego
ostatniegoznaczenia,pewnezmianywostatnichlatachnastąpiły.
SześćdekadtemusłownikDoroszewskiegopodaje,żeudziekanat”toubiuro
administracyjno-naukowewydziałuwyższejuczelni”,cosytuujegownaszej
świadomościjęzykowejraczejwysoko,zważywszy,żeprestiżurzęduadministra-
cyjnegowtamtychczasachmiałbyćpostrzeganyjakoznaczny,ajeślicośmiało
przytymcharakternaukowy,tojeszczedużolepiej.Alepóźniejsze,bardziejnam
współczesnesłowniki,zprzełomuwieków,subtelnierozróżniająznaczenia.Nie-
któreściślełącządziekanatzdziekanem:jedenznichmówi,żetoubiurokiero-
waneprzezdziekana,zajmującesięsprawamiwydziałuwyższejuczelni”(słownik
podredakcjąMirosławaBańki),dladrugiegoznichzaś(podredakcjąBogusława
Dunaja)dziekanattopoprostuubiurodziekananawyższejuczelni”ijuż.Daje
topoczuciepewnejpersonalizacji,azwiązekdziekanatuzdziekanemdajewizję
urzędubodajbardziejludzkiego.AlewuSłownikuuniwersalnymPWN”podredak-
cjąStanisławaDubiszaudziekanat”tojednakubiuroadministracyjnewydziału
wyższejuczelni”
.Jużniestetybezelementuunaukowe”
,jaktobyłouDoroszew-
skiego,idotegojesttoopatrzonekwalifikatoremuurz.”
,comaodnosićwyraz
dojęzykaurzędowegoŻ
Awewszystkichtychhasłachbrakujejednegosłowa:uważne”
.
