Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
VIII
SørenKierkegaard.Dzienniki.1854
dolnyodnośnikpochodzizcytowanychwyżejPapirer1909-1948;składasięzozna-
czeniatomu,rodzajunotatkiorazkolejnegonumeruzdanejserii,np.XI
1
A363.
PodwójneodnośnikizostaływprowadzonezmyśląoCzytelnikachiAutorachartyku-
łów,którzykorzystająbądźzDzienników,bądźzPapirer.Ponadto,istniejewieleróż-
nojęzycznychpublikacji,wktórychużywasięjednejzdwóchwymienionychnotacji.
Niniejszytomzostałopatrzonynumerem26,zgodnieznumeremwoluminu
wwydaniuduńskim.
***
Rok1854byłprzedostatnimrokiemżyciaKierkegaarda.Wtymkońcowymokresie
wracałdotematów,októrychpisałwcześniej:wpismachpseudonimowych,wnroz-
prawachimowachbudujących”
,orazwewcześniejszychpartiachDzienników.Teraz
uściślałsformułowania,dookreślałswojeuprzedniewypowiedzi,dodawałnoweuwa-
giinoweilustrującejeprzykłady.Kierkegaardnigdyniepisałwsposóbbeznamiętny
ichłodny,przeciwnie,byłpisarzem,którywykorzystywałswójwielkitalentliteracki,
byzarównointelektualnie,jakiemocjonalnieporuszyćczytelnika,skłaniającgodo
określonychegzystencjalnychdecyzji.Bywałwswoichokreśleniachdosadnyanawet
pikantny.Notatkiztegokońcowegookresutwórczościsąjeszczeostrzejszewswej
formiewyrazuniżzlatwcześniejszych.Dziękitemumocniejzapadająwpamięć
czytelnikawszystkienajważniejsze,kierowanedoniego,przesłaniaDuńczyka.
TematówporuszanychwSKS26jestkilka,alechybanajmocniejprzebijasię
kwestiarozwojuludzkiejjednostkiwwymiarzepsychicznymiduchowym.Jednostką
ludzką(oosobiepisałrzadziej)Kierkegaardzajmowałsięodsamegopoczątkuswojej
filozoficznejaktywności,alewostatnichlatachczyniłtoszczególnieintensywnie.
DlategowniniejszymnWprowadzeniu”szczególniewartozwrócićuwagęwłaśnie
natentematwrefleksjiDuńczyka.
Człowiekniejestistotąskończoną,zanurzonąwyłączniewdoczesności,marów-
nieżwswoimwnętrzuzadatkiwieczności-tojednozgłównychtwierdzeńKierke-
gaardiańskiejfilozofiiegzystencji.Jednostkaludzkajestswoistąsynteząpierwiastka
czasowego(doczesnego),ipierwiastkawiecznego.Odciągłejaktualizacjitegoostat-
niegozależnejestosiągnięciepełniosobowegorozwoju.JednocześnieKierkegaard
kładzieogromnynacisknato,żekażdyznaswmomencienarodzinwychodziznręki
Boga”
12
jako,wswychzadatkach,zindywidualizowanaistota,anieegzemplarzczy
kopialudzkiegogatunku.Celemmocniejszegozwróceniauwagiczytelnikanaten
12
Por.takżeS.Kierkegaard,Albo-albo,t.2,przeł.K.Toeplitz,PWN,Warszawa1976,s.290-292.
