Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
StanisławOssowski
b)
grup,któreunikająposługiwaniasięemocjonalnymładunkiemdanegosym-
bolu,cojestzazwyczajwynikiemtaktykizarównowstosunkudoczłonków
własnejgrupy,jak[i]wstosunkudoobcych,zwłaszczamniejlubwięcej
neutralnychgrup;
c)grup,któreposługująsięemocjonalnymładunkiemozabarwieniuprzeciw-
nymtemu,jakiewchodziwgręwgrupachwymienionychwpunkciea).
Słowonkomunizm”mapozytywnezabarwienie,pozazwolennikamipartii
komunistycznej,utrockistów,ukomunistówchrześcijańskich,uanarchistów,
alenegatywneuzwolennikówdemokracjimieszczańskiej.nDemokracja”dla
Rzewuskiego43tozbrodnialubabsurdumlogiczne.
Zmianyzabarwieniaemocjonalnegosłówwposzczególnychgrupachideo-
logicznychiprzyczynytychzmianmogłybystanowićprzedmiotspecjalnego
studium.Niekiedy,naskuteksilniejszegozwiązkupewnegoterminuzjednym
zobozówwalczących(związeksłowankomunizm”zpartiąkomunistyczną)
słowonabierazabarwieniadwoistego,jakmieniącesiętkaniny.Wzależności
odsytuacjiwystępujejednozabarwienielubdrugie(Koestler44nazywasiebie
nbyłymkomunistą”–tenzwrotmożemiećdwaznaczenia).
Wmyśltego,cosięmówiło,żewłoniewielkiegoobozu–któryjestprzecież
grupąideologiczną–mogąsiętworzyćalbomogąistniećgrupyideologiczne,
którewpewnychsytuacjachstająsięgrupamiantagonistycznymiwzględemsie-
bie,należałobyzrelatywizowaćpojęciegrupyideologicznej:zewzględunapewne
sytuacje,zewzględunapewnedziałaniaspołecznegrupaideologicznaprzestaje
byćgrupąideologiczną,stającsięczęściąinnejgrupyideologicznej(np.nfrontu
ludowego”czynfrontunarodowego”).Równocześniezewzględunainnedziałania
społecznepozostajegrupąideologiczną.Należałobyrozstrzygnąć,czypojęcie
grupyideologicznejjestzawszekorelatempojęciaantagonizmuideologicznego.
Przykładówsymbolidrugiejkategorii(patrzstr.17–5VII)należyszukać
wśródsymbolinarodowychlubpartyjnych.Pojęciaabstrakcyjne,którychładu-
nekemocjonalnymógłbybyćtylkomonopolemjednejgrupyideologicznej,są
raczejrzadkie,alewokreślonychsytuacjachmamydoczynieniazsymbolamitak
silniezwiązanymizjednągrupąideologiczną,żewgrupachantagonistycznych
43
HenrykRzewuski(1791–1866),arystokrata,popularnypisarzipublicysta;przedstawiciel
myślikonserwatywnejw.XIX;autorgawędPamiątkiJPanaSewerynaSoplicycześnikaparnawskiego,
AleksanderJełowicki,Paryż1839–1841.
44ArthurKoestler(1905–1983),ang.pisarzpochodzeniawęg.;publicystaprasyniem.Popod-
pisaniupaktuRibbentrop–MołotowzerwałzKomunistycznąPartiąNiemiecistałsiękrytykiem
komunizmu.Jestautoremm.in.książkiDarknessatNoon(1940);wyd.pol.:Ciemnośćwpołudnie,
przekł.TymonTerlecki,NiezależnaOfic.Wyd.Nowa,Warszawa1981.
28
