Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Radiowyreportażartystyczny.Słuchaniedźwięku
17
gatunku,czyliDomMarianaBekajłyiAndrzejaMularczyka10.Przykładtejaudycji,
którawtokumoichprzemyśleńbędziepoddanabardziejszczegółowemuomó-
wieniu,pozwalazrozumieć,wjakisposóbreportażradiowyodnajdywałswojątoż-
samość,niepowtarzalność,nnieprzetłumaczalność”
.Momentemprzełomowymbyła
możliwośćnagraniabohateranataśmę,wjegonaturalnymotoczeniu,wjegopry-
watnejaudiosferze,któranasycałareporterskienagraniebogactwemautentycznych
dźwięków.Alejeszczebardziejkluczowadlanuprawomocnienia”sięgatunkubyła
możliwośćzarejestrowaniaidiolektu,czylinmowyosobniczej”bohaterareporta-
żu.Oilenagranewtereniedźwiękipojawiałysięnaanteniejużwcześniejjakotło
reportażyliterackich(czytanychprzedmikrofonemprzezlektora),otyletzw.mowa
żywa,czyliautentycznewypowiedzizbogatymnacechowaniemjęzykowo-brzmie-
niowym,stanowiłynową,bardzoatrakcyjnącechęprzekazuradiowego.Odkądtylko
zaczętorejestrowaćautentycznegłosyizdarzenia,istniałapokusa,bykażdytaki
materiałnazwaćreportażem.WitoldŚlusarski,radiowieciteoretykradia,tłumaczy,
żetaśmyzpojedynczymiwypowiedziami,np.osóbsławnych,mająwartośćdoku-
mentalną,alenniedocierajądotego,conajbardziejwartościowe-doprzyczynzda-
rzeniajakoczegośnamacalnego-iaktualnegostanuduszy-jakoczegośchwilo-
wego,niedoodtworzeniainiedopowtórzeniawżadnyminnymmiejscuiczasie”11.
Reportażliterackiczyartystyczny,reportażprawdziwy,towedługŚlusarskiego:
(ł)wewnętrzneżyciezewnętrznegozdarzenia,odtworzeniearaczejrejestracja,
przeżyćbohaterów,zczegowynikauogólnienieponadjednostkowąwartośćipo-
nadczasoweodniesienie12.
Zatemreportażambitny(literacki)miałróżnićsięodnagraniacodziennego-
ponadczasowościąprzekazu.Wradiutakiwłaśniereportażmiałjużutorowaną
drogęprzezsłuchowisko.Nagranymateriałmusiałzostaćpoddanyorganizacjitak,
byzmieścićsięwokreślonymformacieczasowym.Jeślichodziostrukturę,zesłucho-
wiska(którezkoleibezpośrednioczerpałozdramatuscenicznego),reportażprzy-
swoiłkategoriękonfliktudramatycznego,podziałnasceny(sekwencje),kategorię
budowaniadramaturgii,przesłanie/puentę.Owąliterackośćreportażuudałosię
zachowaćzapewnedziękitemu,żepowstawałonwradiowychredakcjachliterac-
kich(czyReportażyLiterackich13-jakbyłotowWarszawie)iczęstobyłtworzony
10M.Bekajło,A.Mularczyk,Dom[w:]Antologiapolskiegoreportażuradiowego,red.J.Smyk,
PolskieRadio,Warszawa2018.
11W
12Tamże.
.Ślusarski,dz.cyt.
13RedakcjaReportażyLiterackichPolskiegoRadianajpierwzostałaprzekształconawRedakcję
ReportażuProgramuI,atazkoleiwroku1998wStudioReportażuiDokumentuPolskiegoRadia,
któregopierwsząszefowązostałaJaninaJankowska.
