Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wykRzykniEnia
13
logicznego-pisze-wielejęzykówwykazujejeszczeszereg
specjalnychelementówfonologicznych,występującychzzu-
pełnieodrębnymifunkcjami”
2
.Dotejkategoriinależąwszyst-
kie„obcedźwięki”wymawianeprzezużytkownikówjednego
języka,kiedypróbująoninaśladowaćinny:fonemyobecne
wsłowachzapożyczonychzinnychjęzyków,którewproce-
sieprzechodzeniazjednegojęzykadodrugiegozkonieczno-
ścizmieniająkształticzęstoprzybierająnowąformę,której
ostatecznieniedasięzredukowaćanidojęzykapochodze-
nia,anidojęzyka,wktórymzaczynająfunkcjonować.Tru-
bieckoj,którypodczaspisaniaksiążkiprzebywałwWiedniu,
przytaczałrodzimychużytkownikówjęzykaniemieckiego,
którzyużywalifrancuskichlubsłowiańskichsłówzawiera-
jącychdźwięcznąformęgłoski
ſ
3
albosamogłoskinosowe,
czylidźwiękinormalnienieistniejącewsystemiefonologicz-
nymjęzykaniemieckiego.Chcączaznaczyćobcepochodzenie
wyrazuTelephon,wodróżnieniuodniemieckiegoFernspre-
cher,wiedeńczycywymawialinaprzykładostatniąsylabę,
używającpółotwartej,tylnejsamogłoskinosowej:mówili
„telefõ”,przywołującfrancuskidźwięk,któryfaktyczniejest
obcyjęzykowiniemieckiemu(nosoweõ),alektóryniepoja-
wiasięwefrancuskiejwymowiesłowatéléphone.Dokate-
go
rii„elementówdystynktywnychanomalijnych”Trubieckoj
zaliczałteżwszystkiedźwięki,któremożnaodnaleźćw„wy-
krzyknieniach,onomatopejachorazgłosachużywanych
wstosunkudozwierzątdomowychwrolirozkazulubwabie-
nia”,wypowiadanychzarównoprzezdzieci,jakidorosłych4.
Tewykrzyknienia,zdaniemTrubieckoja,„niezawierają
funkcjiprzedstawieniowej(Darstellungsfunktion)wewłaści-
wymznaczeniu”.Wrozumieniuwspółczesnejfilozofiijęzyka
możnapowiedzieć,żesąto„aktymowy”,któreniebędąccał-
kowiciebezsensowne,niczegonieorzekająaniniczemunie
