Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
I.Działaniespołecznejakokonstruowanieprzyszłości
(Prokosz2000,s.88-96).Aktywnośćspołecznąmożnatakżeujmowaćjakoswoistą
cechęosobowości,przejawiającąsięwgotowościdozajmowaniasięproblemami
społecznymi,lubjakozespółkonkretnychzachowańjednostki,realizującychjej
dążeniadooddziaływanianaotoczenie(Tyszkowa1988).
Dyskusjeotradycjispołecznegodziałaniawciążtrwają,choćwodniesieniudo
obserwacjiibadańspołecznychformuczestnictwawieleznich,zwłaszczawśro-
dowiskachlokalnych,odwołujesiędokoncepcjispołecznychnawyków(tradycji)
działaniaspołecznegoipielęgnowaniaformuznawanychzakontynuacjeopartena
wzorachosobowychprzeszłościlubgrupowychmodelachutrwalanychprzezhisto-
rycznedzieje.Osobnymzagadnieniemjestrozważenieistnieniawdziałaniachspo-
łecznychracjonalnościocharakterzewspólnotowymiracjonalnościindywidualnych,
współcześniepodejmowanychwdyskusjachnadzmodernizowanąideąglobalnych
ilokalnychwspólnot,któreprzezwielelatuważanozamarginalnewodniesieniudo
dominującychwPolscerodzinnychinarodowychwięzi,gdziedziałaniespołeczne
wskalimezospołecznejmiałowzmacniaćprzestrzeniemikro-lubmakrospołeczne,
asamowsobiejestodkryciemostatnichdziesięcioleci,zwłaszczalat90.XXwieku.
Teoriedziałaniaspołecznegozostałytakżerozwiniętewpracachinnychautorów
nagrunciesocjologii,zuwzględnieniemszerokorozumianychmechanizmówfunk-
cjonowaniaspołecznego,wtymtakżekształtowaniasięgrupiorganizacji,zwłaszcza
wodniesieniudokierunkówmyśleniaoinstytucjonalizacjiiformalizacjiłączących
ludziwzbiorowościdlarealizacjicelówspołecznych.Teorieorganizacjiorazobser-
wacjefunkcjonowaniamałychgrupwspierająrozważaniaodziałaniuprospołecznym,
zuwaginaszerokąpraktykętworzeniatakichwłaśniegrup,organizacjiiinstytucji
wcelachpomocowych,profilaktycznychirozwojowych,wtymautoekspresji.Od
seteklat,obokindywidualnegospołecznikostwalubraczejnajegogruncie,rozwi-
jałysięformydziałańgrupowychzarównowceluwymianymyśli,rozwojuzainte-
resowańiumiejętności(różnorodnetowarzystwahobbystyczne,naukowe,lokalne
iin.),jakteżwzmocnieniamotywacjiinnychdodziałania,jakoformygrupowej
samopomocy,wceluzwiększeniaskalidziałańorazwpływuspołecznego.Zczasem
nieformalneinicjatywyprzeradzałysięwbardziejregularneiformalnestruktury.
RozwójorganizacyjnyniektórychinicjatywwPolscezostałopisanywrozdzialeIII,
przyczymnależyzaznaczyć,żeniejestonszczególną,narodowąspecyfikąPolski,
raczejszerszymzjawiskiemobecnymwewszystkichobszarachkulturowychwmniej
lubbardziejproorganizacyjnienastawionychspołeczeństwach.Przekrójiformy
takiegogrupowegodziałaniaświadczyłyzawszeooryginalnościpomysłówzwią-
zanychzmożliwościamidziałaniaspołecznego,byłyobrazemistniejącychwdanej
epoceiśrodowiskupotrzebspołecznychorazaspiracjiwobszarzeróżnorodnych
formaktywności.Osilespołecznejtakiegoorganizacyjnegoiinstytucjonalnegouję-
ciapisałm.in.PeterDrücker,wskazującjednocześnienaprzemiany,jakiewspół-
cześnienastępująrównieżwpłaszczyźniezawodowej,przyprzejściuodmodelu
zakładowegodomodelustowarzyszeniowego,którystajesiędomenąspołeczeństw
