Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
T.Gmerek,Edukacjainierównościspołeczne,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-661-1,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
Wstęp
Systemyszkolnictwawewspółczesnychspołeczeństwachstanowiąnie-
zwykleważnyelementstrukturalny,pełniącywielorakiefunkcje.Równocześnie
kształtedukacjideterminowanyjestprzezwieledyskursów,zarównonapozio-
miemikro-,jakimakrostrukturalnym1.Stanowionapłaszczyznęnieustannego
ścieraniasięróżnorodnychpresjipolitycznych,kulturowychispołeczno-ekono-
micznych2.
Edukacja–wswojejfunkcjiselekcyjnejialokacyjnej–stanowijedenzklu-
czowychczynnikówposiadającychwpływnadziałaniestrukturyspołecznej.
Współcześniemechanizmyselekcjiprzezedukacjęwspołeczeństwachwysoko
rozwiniętychulegajązmianie.Procesydemokratyzacjiżyciaspołecznego,roz-
wojutechnologicznegoiekonomicznego,upowszechnieniaedukacjinaróżnych
poziomach(wtymprzekształceniauniwersytetuzinstytucjielitarnejwmaso-
wą),jakrównież„eksplozjademograficzna”–wszystkotostałosięprzyczyną
tworzenianowychsposobówselekcjonowaniajednostek.Wydajesię,żesąone
obecniebardziejzłożoneisubtelne(cowcalenieoznacza,iżmniejdramatycznie
wpływająnalosyczłowieka).Różnicowanieludziprzynositesamekonsekwencje
społeczne,cowprzeszłości–tworzysięhierarchiaspołeczna–jednaknieod-
bywasiętojużprzezmasowewykluczaniejednostekzsystemuedukacyjnegona
niższychpoziomachkształcenia.
Wtymkontekściejedenznajwiększychparadoksówwspółczesnejedukacji
wynikazdwóchsprzecznych,pełnionychprzezniąfunkcji.Popierwsze,edukacja
jestpłaszczyznąinośnikiemdemokratyzacji.Założeniademokratyzacjiszkolnic-
twadotycząmiędzyinnymizapewnieniawszystkimjednostkomrównegostar-
tuwzakresiemożliwościuzyskiwaniawykształcenia.Oznaczatozapewnienie
edukacjipodobnejjakościdlawszystkichdzieci–niezależnieodpochodzenia
społecznego,płci,przynależnościrasowejietnicznejczywyznaniareligijnego.
Ztejperspektywyosiągnięciajednostkimająsięstaćsprawiedliwymkryterium
wwalceowyższepozycjespołeczne.Istniejezatemdążeniedoupowszechniania
1Z.Kwieciński,Socjopatologiaedukacji,Warszawa1992,s.13–20.
2B.Śliwerski,Programwychowawczyszkoły,Warszawa2001,s.87–88.
