Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Edukacjajutra–Wokółproblemówwychowaniaikształceniadziecinajmłodszych
Dlaporządkuprzypomnęoroli,jakąspełniająwwychowaniuikształceniu
poczuciebezpieczeństwa,zaufaniaiufności.
Poczucieufnościjestnajbardziejfundamentalnąprzesłankąwitalnościjed-
nostki.Jestnastawieniemwobecsiebieiświatawywodzącymsięzdoświad-
czeńpierwszychlatżycia.Ufnośćjestcharakterystycznądladzieckakondycją
egzystencjalną,pozwalającąmuoczekiwaćispodziewaćsiękorzystnejinte-
rakcjiznajbliższymotoczeniem.Zaufanie,wporównaniuzufnością,zawiera
większyzakrestreścipowstałejwwynikuinterakcjizotoczeniemwprocesie
rozwoju.Podstawęludzkiegożyciastanowiufność–wartośćponadczasowa
iponadterytorialna1.
Szczególnieistotnejestpowstaniepoczuciabezpieczeństwa,którezapo-
biegabezradnościwdziałaniuimyśleniudziecka,dajemumożliwośćnie-
skrępowanejekspresjimyśliiuczuć.Ufnośćwsiebiewzmacniatendencjędo
podejmowaniaróżnorodnychpróbwpoznawaniuświatairodziprzeświad-
czenie,żepokonywanietrudnościjestbardziejefektywneniżbrakdziałań.
Doświadczeniawczesnegodzieciństwasąniesłychanieważnedlakształtującej
siętożsamościmłodegoczłowieka,jegopostawyufnościdosiebieiinnych,
samodzielnościiinicjatywy2.
Poczuciebezpieczeństwaizaangażowaniauważasięzanajgłębszefunda-
mentyrozwojuumysłu–znichwyrastapoczuciewspólnegoczłowieczeń-
stwa.Pojawiasię,gdywedukacjiuwzględniasięnastępującepotrzebydziecka:
1)potrzebębezpiecznegośrodowiska;2)potrzebęwychowawczegozwiązku
ztymisamymiopiekunami–jesttokamieńwęgielnyzarównoemocjonalnej,
jakiintelektualnejkompetencji,pozwalającydzieckunauformowaniegłębo-
kiegoprzywiązania,którerozwijasięwpoczuciewspólnegoczłowieczeństwa
iwkońcuwempatięiwspółczucie;3)potrzebębogatych,trwałychinterak-
cjizludźmi,którychdziecidobrzeznająiktórymgłębokoufają;4)potrze-
baśrodowiska,którepozwalanaprzechodzenieprzezstadiarozwojowewe
własnymstyluiwewłasnymczasie;5)potrzebaeksperymentowania,znaj-
dowaniarozwiązań,podejmowaniaryzyka,anawetporażki.Zróżnychprób
szukaniasprzymierzeńcówiocenianiaopcjiwyłaniasięwytrwałośćiufność
wewłasnesiły;6)potrzebaregułiwyraźnychgraniczachowania,którychnie
wolnoprzekroczyć.Dzieciczerpiąznichpoczuciebezpieczeństwa;7)potrze-
bastabilnegootoczeniaispołecznościlokalnej3.
Zaufaniewdużejmierzedecydujeoludzkimrozwoju.Nieufnośćokazuje
sięniekorzystnąpostawąpowodującą:1)sztywnewypełnianienakazówroli
1
A.Nalaskowski,Dzikość–ucieczkaczyufność?,[w:]J.Danilewska(red.),Fundamentyedukacyjnejwspólnoty,Kra-
ków2005.
2
J.Michalik-Surówka,Wposzukiwaniuzaufania,[w:]A.Sajdak(red.),Porozumiewaniesięwszkolenarzecztworze-
niaedukacyjnejwspólnoty,Kraków2005.
3
S.J.Greenspan,B.L.Benderly,Rozwójumysłu.Emocjonalnepodstawyinteligencji,Poznań2000.
