Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
ilustrujątosłowaTadeuszaLewowickiego:nEdukacjajestwytworemkultury,
akulturatrwairozwijasiędziękiedukacji.Dziejeedukacjidostarczająniezli‑
czonychdowodównato,żedorobekkulturymaterialnej,aprzedewszystkim
kulturyduchowej,byłipozostajetreściąiistotąoświatywogóle”1.
Edukacjapodlegającanieustannymprzemianomjawisięjakocałościowy,
wielostronnyprocesformowaniajednostki,wzwiązkuzintegralnymrozwojem
wzakresieumysłowym,fizycznym,afektywnym,duchowym,moralnymikul‑
turalnym.Tonietylkoprzekazywaniewiedzy,wartościkultury,alerównież
inspirowaniepostawytwórczejwychowanka,świadomieiodpowiedzialnieza‑
angażowanegowkreowaniewłasnegożycia,otwartegonaodmienność,przygo‑
towanegododialoguiintegracji.Kulturę,jakobyttrwałyazarazemzmienny,
WładysławJ.H.Kunicki-Goldfingerokreśliłjakonnarzędziepoznaniaiopano‑
wywaniaświataprzezczłowieka”2.Trudnościzdefiniowaniempojęciasztuka
nieprzeszkodziłyIrenieWojnarpostrzegaćjąjakoźródłowiedzyoczłowieku-
zarównoprzezpryzmatjegoobrazu,jakiprzezpryzmatdoświadczeńludzkich,
któreinspiruje3.
Tetrzyobszarytowarzyszączłowiekowiprzezcałeżycie,ztymżeedukacja
poprzezwymiarswejinstytucjonalizacjiorazobowiązkowości,stajesiękwe‑
stiąnaturalną,wpisanąwcodzienność-azuwaginapermanentnąpotrzebę
rozwojuikształcenia-nietylkowokresiedzieciństwaiadolescencji.Kultura
isztuka,mimożestaleobecnewprzestrzenispołecznej,naderczęstopozostają
pozasferąświadomościczłowieka,któryichniezauważa,iniedocenia,ana‑
wetmarginalizuje.Wspomnianapostawa,toefektbraku,niedostatkuwłaściwej
edukacji.Dostrzegananieobecnośćlubniedostatekedukacjiwobszarzekultury
isztukitozagrożeniedlajakościżycia.Tymsamymtopole,otwartaprzestrzeń
dozagospodarowania,zorientowaniauwagiśrodowiskwychowawczychispo‑
łecznychrodziców,nauczycieli,opiekunów,władzlokalnychipolitykównaistotę
ipotrzebęsystematycznego,świadomegowłączeniakulturyisztukidowspół‑
czesnejedukacji.
HelenaRadlińska,orędowniczkapowszechnegokształcenia,oświatydlado‑
rosłych,wychowaniadlasztukiipoprzezsztukę,wielelattemuzauważyła:nZa
nikogoniemożnasięrozwijać,zanikogo-wrastać.Możnatylkopielęgnować
wzrostpoprzezusuwanieprzeszkód,któregohamująiwyrównywanieskrzy‑
wień.Możnauprawiaćglebęwrastania,wzbogacającjącennymiskładnikami”4.
Współczesność,oczympisząautorzyniniejszegotomu,niesiewielezagrożeń,
1T.Lewowicki:Kultura,wartościiedukacja–ohumanistycznejsynergiiiracjonalnym
optymizmie.W:Kultura–wartości–kształcenie.KsięgadedykowanaProfesorowiJanuszowiGaj-
dzie.Red.D.Kubinowski.Toruń,WydawnictwoAdamMarszałek,2003,s.44.
2W.J.H.Kunicki-Goldfinger:Znikąddonikąd.Warszawa,PIW,1993,s.231.
3I.Wojnar:Sztukajako„podręcznikżycia”.Warszawa,nNaszaKsięgarnia”,1984.
4H.Radlińska:Oświatadorosłych.Zaganienia,dzieje,formy,pracownicy,organizacja.
Warszawa,LudowyInstytutOświatyiKultury,1947,s.20.
