Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
nNiktnierodzisiędemokratą”.Tencytatzwypowiedzijednegozuczestników
pewnejkonferencji,któregotożsamościniestetyniezapamiętałem,wydajesięba-
nalny.Jesttoprzecieżjednazwielumożliwychwariacjiznanegopedagogicznego
powiedzenia:nKażdenowepokoleniejestpokoleniembarbarzyńców”.Oczywi-
ście,niktnierodzisięobywatelem,awszczególnościdemokratą,aletakżero-
dzicem,producentemczegokolwiek,konsumentem,twórcąkultury,działaczem
jakiegokolwiekstowarzyszenia,wyznawcążadnejreligiiitp.Ta-niedokończona
przecież-wyliczankamożeznakomiciepoprawićsamopoczucienam,pedago-
gom,jednocześnieuświadamiającwszystkimdookoła,jakważnaipotrzebnajest
edukacja.Bezniejnowepokoleniapozostanąbarbarzyńskie.Alejakaedukacja?
ZygmuntBaumankilkanaścielattemupisał:
Edukacjaprzybieraławprzeszłościrozmaiteformyiudowadniała,żepotrafi
przystosowywaćsiędozmieniającychsięokoliczności,wytyczającsobienowe
celeiopracowującnowestrategiedziałania.Pozwolęsobiejednakpowtórzyć:
obecnazmiananieprzypominawniczymzmianwcześniejszych.Nażadnym
zdotychczasowychzakrętówhistoriiwychowawcyniemusielimierzyćsię
zwyzwaniemporównywalnymztym,jakiestawiaprzednimidzisiejszyprzełom.Po
prostunigdyjeszczeniebyliśmywtakiejsytuacji.Musimysiędopieronauczyćsztuki
życiawświecienadmiernejiefemerycznejinformacji.Atakżejeszczetrudniejszej
sztukiprzyuczaniainnychdożyciawtakichwarunkach1.
WwielutekstachBaumandokładniecharakteryzujetenndzisiejszyprzełom”,
piszącnietylkoowskazanymwyżejnadmiarzeiefemerycznościinformacji,ale
akcentującrównieżwieleinnychniepokojącychzjawisk,będącychgłównieefek-
temglobalizacji.Winnejksiążceszczegółowoanalizujepięćgrupwspółczesnych
przemian:1)przejściedonpłynnej”fazynowoczesności,szybkazmiennośćstruk-
turspołecznychiwzorówzachowań;2)narastającyrozziewmiędzywładząapo-
lityką,przenoszeniesięfaktycznejwładzydoglobalnejprzestrzeniiosłabienie
znaczeniapaństw;3)upodabnianiesięspołeczeństwadoluźnejnsieci”,zamiast
strukturyczytrwałejcałości;4)upadekdługoterminowegomyślenia,planowa-
niaidziałania,awkonsekwencjidewaluacjatakichkategorii,jakrozwój,doj-
rzewanie,kariera,postęp;5)przeniesienieodpowiedzialnościiryzykanabarki
1
ZygmuntBauman,Razem,osobno,tłum.TomaszKunz,WydawnictwoLiterackie,Kraków2005,s.124.
