Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Edukacjahumanistyczna—dziśijutro…
wszystkojestosiągnięte”3.Stałeprzekraczanieopartejestniena
pokonywaniutego,conarzuconezzewnątrz,lecznaprzekraczaniu
tego,cowprowadzamyjakoinnedonaszegownętrza.To,copod-
miotosiągnął,cozrozumiał,zamiastgouspokajać,pobudzagodo
dalszegomyśleniaiwypowiadawojnętemu,cojużjest,wyzwala
więctranscendencję.
Funkcjonującewnaszejkulturzeprzekonanieoistniejącejgrani-
cymiędzynaukamiprzyrodniczo-matematycznymiahumanistycz-
nymiwywodzisięzzałożenia,wświetlektóregotepierwszesąści-
słe,opierającesięnazasadachniezmiennychideterministycznych,
adrugiezajmująsiętym,cojestjednostkoweinieprzewidywalne.
Wynikającaztychuzasadnieńpostawawyższościreprezentantów
naukprzyrodniczychbyłaefektemprzeświadczenia,żeichbada-
niasłużąwyjaśnianiuzasadfunkcjonowaniaświataisąpodstawą
nowoczesnychtechnologii,wpływającychnarozwójcywilizacyjny
ludzkości.Natomiasthumanistykaniespełniatychwymogów,więc
niejestnauką,gdyżnierozwiązujeproblemów,którestająprzed
ludzkością,alejekomplikujeprzezzaszczepieniewątpieniaistymula-
cjęwyobraźni4.Przedmiotbadańnaukhumanistycznychniemieści
sięwwąskiej,scjentystycznejkoncepcji,jednakosiągnięciatych
dyscyplinsąźródłemautentycznejwiedzyoświecieiczłowieku.
Toprawda,żefizykpotrafirozbićatom,wyzwolićogromnąenergię
drzemiącąwmalutkichcząstkach,aletohumanistastawiapytania:
doczegoużyjemytejenergiiijakiemogąbyćtegokonsekwencje
dlaczłowieka?5.Dlategozasadniczaróżnicamiędzynaukamihuma-
3
M.Blanchot:L’Entretieninfini.Paris1969,s.304—305;cyt.za:V
.Des-
combes:Tosamoiinne.Czterdzieścipięćlatfilozofiifrancuskiej(1933—1978).War-
szawa1996,s.137.
4
M.P
.Markowski:Politykawrażliwości.Wprowadzeniedohumanistyki.Kra-
ków2013,s.27.OkreśleniazapisanekursywąsącytatamizRichardaRorty’ego.
5
Napodstawiewypowiedziprof.TadeuszaGadaczawdyskusji,która
odbyłasięwramachpierwszejzcykludyskusjiColloquiaInvisibiliazorgani-
zowanej17grudnia2009rokupodpatronatemmiesięcznikaflZnak”przezsto-
warzyszenienaukoweCollegiumInvisibile.DebataflBankructwohumanistyki”
inspirowanabyłanumeremflZnaku”podtymsamymtytułem(2009,nr10).
Zob.też:Horyzontyhumanistyki.Red.S.Gajda:flOdhumanistykioczekujesię
budowaniapomostówmiędzytradycjąaprzeszłością.Humaniściniemogą
więcustalaćinteligentnychsposobówzachowaniatradycjibezichaktualizacji.
Niewpadającwpłaskiutylitaryzm,powinninietylkoopisywaćświat,czy
retorycznieepatowaćswojąbezradnością,lecztakżeodgrywaćwiększąrolę
wkształtowaniunowychideiiwposzukiwaniurozwiązańproblemównurtu-
jącychwspółczesnegoczłowieka.Wymagatom.in.uaktualnieniaprogramów
badawczychorazinterdyscyplinarnejwspółpracyzprzedstawicielamiróżnych
dyscyplin,takżenaukścisłychitechnicznych”.S.Gajda:Osytuacjihumanisty-
