Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
S.Niebrzegowska-Bartmińska:Tekstocentryzmakwestiepodmiotowości…
Opisjęzykowegoobrazuświatajestpróbąuchwyceniasposo-
bówflmodelowania”świata—jegosegmentacji,przypisywania
rzeczomizjawiskomcechzpunktuwidzeniaczłonkaspołeczności,
kategoryzacjirzeczyizjawisk,relacjimiędzynimi,wreszcie—ich
oceny23.Conajważniejsze,opisjęzykowegoobrazuświatajestopi-
semświatawartości:flZarównoopisującelementysystemujęzyka
jakowartościującego,jakteżprzyglądającsiętekstom—czyto
reprezentującymjakąśepokę,styl,czyteżokreślonegoautora—dą-
żymychybaprzedewszystkimdoodkryciaobrazuświatawartości
danegospołeczeństwa,grupyspołecznejczyteżjednostki,atakże
ukazaniamechanizmówjęzykowych,zapomocąktórychobrazten
wyrażasięwludzkichwypowiedziach”24.
AnnaLegeżyńskapodkreśla,że:flobokoperacyjnychzdolno-
ścifilologicznych,takichjakanaliza,rozpoznawanieibudowanie
tekstóworazfunkcjonalnaznajomośćrejestrówpolszczyzny,trze-
bauczyćnaszychstudentówumiejętnościanalizyróżnorodnych,
nietylkoliterackichdyskursów.Najważniejszymprzetocelem
kształceniajestwmoimprzekonaniunabywaniedyspozycjiher-
meneutycznych,wktórewyposażeniadepcipolonistykipotrafią
reagowaćnazmieniającesięwarunkirozwojukultury,zdolni
dawaćodpowiedźjejkolejnymwyznaniom.Wyjaśnianiezjawisk,
literackichlubinnych,będzieodnichwymagałotakżeumiejętności
wartościowania”25.
Dziękitekstowiipoprzezlekturętekstumożliwejestpoznanie
siebie,ponieważrozumienietekstu,powtórzmyzaPaulemRico-
eurem,toflpojmowaniesiebiewobliczutekstu”,tootwarciesię
najegomediacyjnąfunkcję,toflwystawienie”siebienadziałanie
tekstuiuzyskanieflodeńsiebieposzerzonego”.Wtymkontekście
tekstjestpośrednikiemwnaszymrozumieniusamychsiebie26.Jest
więcfldialogowąprzestrzenią”,wktórejuobecniająsięwartości,
bouobecniasięsamczłowiek—homoloquens,jegodoświadczanie
ikonceptualizacja,wartościowanieiperspektywaogląduświata,
wreszcie—przyjmowanyprzezpodmiotpunktwidzenia.Kate-
17
23
Zestawoperacjiskładającychsięnamodelowanieświataiprzykłady
takichoperacjiprzynosiartykułAnnyPajdzińskiej:A.Pajdzińska:Interpretacja
wjęzyku…
24
J.PUzynina:Ważnepolskiesłowo…,s.61.
25
A.Legeżyńska:universitatisnova.Budowanieteoriikształceniapolonistycz-
negonapoziomieakademickim.W:Polonistykawprzebudowie.T.1…,s.462.
26
P
.RicoeUr:Rozumiećsiebiewobliczudzieła.W:Język,tekst,interpretacja.
Wybórpism.WybrałaiwstępempoprzedziłaK.Rosner.Przeł.P
.Graff,K.Ros-
ner.Warszawa1989,s.242—244.
