Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
pytanie,zgódźmysięzGiełżyńskim,żeD[ł]nieistniejeinigdynieistniałaideolo-
gia,którabywcałościnadawałasiędoaplikacjipraktycznejinieuległaerozji
wrezultacienowychprzemyśleńrodzącychsięzobserwacjizmianspołecznejrze-
czywistości”10.Mimotychzastrzeżeń,odnoszącychsiętakżedotwórczościAbra-
mowskiego,wartoodwołaćsiędojegomyślinietylkozuwaginajejznaczenie
historyczne.Wielebowiemaspektówjegofilozofiispołecznej,jakteższeregdyrek-
tywpraktycznych,zachowałododziśaktualnośćiodkrywczość.
Zasobymyślowezawartewjegodorobkunaukowymniezostałyjeszcze
wpełniwyczerpane,oczymzprzekonaniempisałaMariaDąbrowska:DWdziełach
Abramowskiegorozsianejestzbytwielecennych,twórczych,zawszeaktualnych
myśli,abymożnatedziełazostawićpogrzebanewkurzuniepamięci”11.
Rekonstruującjegomyślspołeczno-polityczną,niesposóbpominąćzagad-
nieńdotyczącychwychowania,którejestprzykłademwartościowejipłodnejinte-
lektualnieproblematyki.Abramowskinienapisałwprawdzieoddzielnejpracypo-
święconejwychowaniu,alewieleoryginalnychmyśliztegozakresuodnaleźćmożna
wjegopismach.Refleksjedotycząceoświaty,wychowaniaikształceniatowynik
zarównojegoteoretycznychstudiówzzakresunaukspołecznych,jakteżwłasnych
przemyśleńorazumiejętnościkonfrontowaniaichzeświatowąliteraturą.
AndrzejMencwelzaliczyłAbramowskiegodoformacjiDWarszawiaków”,
którzypróczdziałalnościnaukowejwykonywaligigantycznąpracę,powołującdo
życiasiećróżnorodnychinicjatywspołecznych12.Przygotowaliteżzrębysystemu
edukacyjnegowdrażanegojużwwolnejPolsce.Tęspołecznąioświatowąemancy-
pacjęgrupspołecznieupośledzonychA.MencwelporównujedodziełaKomisji
EdukacjiNarodowej–D[ł]tymodtamtegomocniejsze,żespełnione”13.
WPolsceokresuzaborówobdarzanouczonych-mędrcówkredytemzaufania,
doceniającichzaangażowaniewsprawypubliczne,zwłaszczazaśwtrudnąsłużbę
wychowawcówspołeczeństwa.NaukowcyrolęswąwidzieliD[ł]wpobudzaniu
dynamizmuspołecznegopoprzezdzieleniesięswąwiedząiinicjowanieakcjioświa-
towych”14,czymdawaliświadectwomoralnejodpowiedzialnościzakształtowanie
etycznychiideowychpostaw.Wolność,indywidualność,demokracja,tolerancja,
wspólnotapozornaawspólnotagłęboka,solidarność,współpracaiwspółdziałanie,
tokategoriepojęćcharakterystycznychdlanaukowychowaniu,składającychsięna
projektDnowejszkoły”iDrealizacjęnowegoczłowieka”.
ByłytopropozycjepedagogiczneDnajwyższychlotów”–piszeWiesławAn-
drukowicz–dodając,żenieobecnośćAbramowskiegowdebatachwspółczesnych
10W.Giełżyński,EdwardAbramowskizwiastun„Solidarności”,Londyn1986,s.138.
11M.Dąbrowska,Nonomnismoriar.Pismarozproszone,t.II,Kraków1964,s.324.
12A.Mencwel,Etoslewicy.Esejonarodzinachkulturalizmupolskiego,Warszawa2009,s.51-101.
13A.Mencwel,Nauczycieleiprzyjaciele,Warszawa2010,s.88.
14B.Cywiński,Rodowody…,op.cit.,s.107.
10
