Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
psychologów,socjologówczypolitologów,tymbardziejwakademickichdebatach
pedagogów,jestpoważnymniedociągnięciem15.
CelemniniejszejpracyjestpróbaodnalezieniawdorobkuAbramowskiego
idei,któreprzyświecałymuwtworzeniuteoretycznychkonstrukcjiorganizujących
życiejednostekispołeczeństwatak,abyniewchodziłyzesobąwkonflikt.Zagad-
nieniateprzedstawionowkontekściewydarzeńhistorycznych,jakteżwbiograficz-
nym,ukazującbohateraopracowaniajakoczłowieka,działaczapolitycznegooraz
myśliciela-uczonego.
Abramowski,jakonietuzinkowyioryginalnypedagog,starałsięrozwikłać
wieleproblemówteoretycznychzpograniczanaukspołecznych,zwłaszczazaś
psychologii,socjologiiipedagogiki.Obejmowałyonenaprzykładteoriępoznania,
istotęsztukiiteorięprzeżyciaestetycznego,podmiotowość,samowiedzękrytyczną,
związkimyślizpraktyką,znaczenieczasuwolnegodlarozwojuosobowości.Jako
kreatoripedagogideidążyłdoichupowszechnieniawcelusystematycznejprzebu-
dowyspołeczeństwawduchusolidarnościorazbraterstwa.
OpracowaniecałościowejbiografiiEdwardaAbramowskiegojestzadaniem
trudnym,przedewszystkimzuwaginaniedostatekstosownychźródełiopracowań,
szczególniezaśtychdotyczącychjegodzieciństwaimłodości.Licznewzmianki
oAbramowskimznajdujemyzjednejstronywpamiętnikachzepokiorazwtwór-
czościzaprzyjaźnionychznimliteratów,zwanychDabramowszczykami”,zdrugiej
zaś–wtekstachautorstwajegoantagonistówlubrywali,siłąrzeczypomniejszają-
cychjegorolępolitycznączyteżlekceważącychjegoidee.
DopodstawowejliteraturydotyczącejsamejtwórczościAbramowskiegona-
leżyprzedewszystkimzaliczyćczterytomyPismwydanychwlatach1924-1927
wopracowaniuwspomnianegoKonstantegoKrzeczkowskiego16orazprace–zbio-
rypismzróżnychdziedzinjegodziałalności17.
15W
.Andrukowicz,EdwardAbramowski–wszechstronny,odpowiedzialnyhumanista,[w:]W
.Andruko-
wicz,WybranitwórcyiichideepedagogicznewDrugiejRzeczpospolitej(1918-1939),Szczecin2021,s.29.
16E.Abramowski,Pisma.Pierwszezbiorowewydaniedziełtreścifilozoficznejispołecznej,K.Krzeczkow-
ski(opr.iprzedm.),Warszawa,tomI-II–1924,tomIII1927,tomIV1928.
17W1965rokuukazałasiępracaRutyŚwiatłopt.EdwardAbramowski,Filozofiaspołeczna.W1979
rokuJózefKulaswydałopracowaniept.EdwardAbramowski,Pismapopularnonaukoweipropagandowe
1890–1895.Nauwagęzasługujewydanaw1980roku,opracowanaprzezStanisławaBorzyma
pracapt.EdwardAbramowski,Metafizykadoświadczalnaiinnepisma.W1986rokuDamianKalbar-
czykprzedstawiłopracowanieRzeczpospolitaprzyjaciół.WybórpismspołecznychipolitycznychEdward
Abramowski.Pochodzącaz1991rokupracaUrszuliDobrzyckiejpt.Abramowskizawierawybrane
pismaAbramowskiegozdziedzinypsychologii,socjologiiietyki.Publikacje:Braterstwo,solidarność,
współdziałanie.Pismaspółdzielczeistowarzyszeniowe(z2009roku)wopracowaniuRemigiuszaOkra-
skiorazKooperatyzm,spółdzielczość,demokracja(z2014roku)zkomentarzemBartłomiejaBłesza-
nowskiegoitegożRemigiuszaOkraskiprezentująszerokorozumianykooperatyzm,stanowiący
podstawępoglądówAbramowskiegonaspółdzielczość.WybórpismestetycznychE.Abramow-
skiegowopracowaniuKrystynyNajder-Stefaniukopublikowanow2011roku.W2012rokuukazał
sięwybórpismwopracowaniuKrzysztofaMazurapt.EdwardAbramowski,Zagadnieniasocjalizmu.
11
