Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Międzylingwistykąamedycyną
25
Przedrostektrans-wymusza[…]oglądlogopediiprzezpryzmatzupełnieno-
wejjakościmetodologicznej.Logopediastajesięnaukąprzenikniętąwiedzą
jużukształtowaną,wielodziedzinowąi-wprzeciwieństwiedostanowiskin-
ter-imultidyscyplinarnych-homogeniczną,jednorodnąmetodologicznie16.
Natletakichanalizzrozumiałejest,żekonstytuowaniusięlogopediijako
naukitowarzyszyproceszmianyczyredefinicjiprzedmiotubadań-pomimo
przekonanialogopedówoautonomicznościtejdyscypliny-atakżeposzuki-
waniaczymożelepiej:krystalizowaniasięwłasnejmetodologiiimetodykiba-
dań.Metodologiaimetodykabadańmająwypełnić-awmoimrozumieniujuż
wznacznejmierzewypełniają-miejscewprzestrzeniepistemologicznej.Wta-
kimkontekścieprzedstawiamdalszerozważania,mającnadzieję,żewpisząsię
onewrealizacjępostulatudojrzałejmetodologicznie,samodzielnejnauki,jaką
jestlogopedia.
Badanierealizacjifonemów.Proponujęwdalszejkolejnościprzeprowadzić
analizęporównawcząlingwistycznego,medycznegoilogopedycznegopodejściado
badaniaiopisurealizacjifonemów(więcejwp.2.2.1,2.2.2).Praktycznaobserwacja
wynikówocenywymowysporządzanejprzezlekarzyczyniektórychlingwistów,
atakżeprowadzonedyskusje17pokazują,żeocenaartykulacjijestinnaniżwprzy-
padkulogopedów,aprzynajmniejpewnejgrupylogopedów18.Jaksądzę,lingwiści
lubpewnagrupalingwistówwykorzystujelubpreferujesłuchowąścieżkęoceny
wymowyiprzyjęciekryteriumzrozumiałościmowyjakowyznacznikaocenyar-
tykulacji.Możliwośćwypełnianialubniewypełnianiafunkcjikomunikacyjnejsta-
jesięzatemistotnąperspektywąwykorzystywanądoocenywymowy.
16M.Michalik:Transdyscyplinarnośćlogopedii…,s.42-43.
17Prowadziłamdyskusjęzjęzykoznawcązajmującymsiętakżefonetykąnatematlogope-
dycznychbadańartykulacji.Wrozmowieopisałamnienormatywnerealizacjefonemulll,jakie
wykrytowbadaniulogopedycznymdzieci.Byłatozębowość,dorsalność,asymetriaułożenia
języka(zob.definicjeterminówwp.3.4,atakżep.2.2.2.2).Mójrozmówcawyrażałzdziwienie,
żetakierealizacjewlogopediiuznajesięzanienormatywne,gdyżtworzonydźwiękndobrze
brzmi”;nieutrudniakomunikacji.Jeśliprzyjąćtakitokrozumowania,tonasuwająsiępytania:
pocozatemtworzyćnormyfonetyczne?orazjakiekryteriaocenywymowyprzyjąćmalogope-
dapodczasbadaniawymowy?Jeśliprzyjąćkryteriumzrozumiałościmowy,toocenaartykulacji
przeprowadzonaprzezróżnychlogopedówniebędziemożliwadoporównania,asamlogopeda
staniesięosobąntworzącąnormęzrozumiałościmowydladanegopacjenta”-będzieonawielce
subiektywna,gdyżzwiązanazjegodoświadczeniem,wrażliwościąsłuchowąitp.Podobnedysku-
sjeprowadziłamzinnymilingwistamiizazwyczaj-choćniezawsze-przebiegałypodobnie.Nie
wiemjednak,czytakiestanowiskojestpowszechnewśródjęzykoznawców.Prowadzonadyskusja
stałasięokazjądoukazanialogopedycznejperspektywyocenyrealizacjifonemówijednocześnie
okazjądowymianystanowisk,couznajęzaszczególniecenneirozwijające.
18NiewszyscylogopedzibadająwymowęwsposóbproponowanyprzezB.Ostapiuk,L.Ko-
nopskączyD.Plutę-Wojciechowskąikorzystajągłównie-jeśliniewyłącznie-ześcieżkisłu-
chowej,cobudzizdumienie.Nowawiedzarozprzestrzeniasięwpolskiejlogopediipowoli,co
ukazuje,jaktrudnozmieniająsięutrwalonetradycjąschematy(zob.p.2.2.2).
