Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Rozdział1.Międzylingwistykąamedycyną
Podobnekryteriumbadaniaartykulacjijestuwzględnianeprzezlekarzy-
mowazrozumiałajestlubmożebyćutożsamianazmowąprawidłową.Takie
stanowiskopotwierdzająmojelicznekontaktybezpośrednielubpośredniezle-
karzami.Najwyraźniejwidaćto,gdylogopedakierujepacjentazwadąwymowy
spowodowanąankyloglosjąnazabiegprzecięciewędzidełkajęzyka,alekarz19
-pokrótkiejrozmowiezpacjentem-odmawiazabiegu,mówiąc:nNietrze-
baprzecinaćwędzidełkajęzyka,gdyżpacjentmówidobrze”.Przyczym-co
wartopodkreślić-logopedamowętegosamegopacjentaopisałjakowadliwą,
wskazujączarównocechynienormatywnychrealizacjifonemów,jakiichprzy-
czyny.Ktomarację?Każdyzwymienionychspecjalistówmainnekompetencje
doocenywymowy.Chirurgniedysponuje-porównywalnądologopedycznej
-wiedząfonetycznąiumiejętnościamibadaniawymowy(atakżewiedząna
tematmechanizmówpowstawaniajejzaburzeń),azatemposługujesiępotoczną
ocenąartykulacji.Innesąkompetencjelogopedy,któryznanietylkofonetykę,
lecztakżemetodykębadaniawymowy.Cowięcej,prowadzącdiagnozęrealizacji
fonemów,korzystazwiedzyidoświadczeńpłynącychzprowadzeniaterapiiza-
burzeńwymowy.Pozwalatonadostrzeganiesłuchemiwzrokiemdrobnychniu-
ansówbrzmieniowychtworzonychgłosekorazobligatoryjniezwiązanychznimi
odmiennychustawieńnarządówmowy.
Oparciebadaniawymowynazmyślesłuchuodnajdujemynp.wkomenta-
rzachMariiHortis-Dzierzbickiej(foniatra),którawskazujenasłuchowąocenę
wymowyosóbzrozszczepemipiszeotworzonejnaświeciekoncepcjinsłucho-
wejocenymowyrozszczepowej”20.Takametodazostałazastosowanawlogope-
dycznychbadaniachdziecizrozszczepemprowadzonychprzezEdytęZomkow-
ską21.Niewsposóbzgodzićsięztakimstanowiskiem,cowynikazosiągnięć
fonetykinormatywnej,któraopisujem.in.dokładnemiejscaartykulacjigłosek.
19Znamtakżewielulekarzy,którzyświetniewspółpracujązlogopedamiiuznajązalecenia
logopedycodokoniecznościprzecinaniawędzidełkajęzykawprzypadkujegoskrócenia.Aby
takawspółpracabyłamożliwa,zdarzasię,żelogopeda-kontaktującsiębezpośredniozchirur-
giem-wyjaśniaswojąperspektywęocenywymowyorazrolęankyloglosjiwkonstytuowaniusię
zaburzeńartykulacji.Myślę,żetoświetnysposóbnapoznawanieiprecyzowaniekompetencji
lekarzailogopedy,coowocujewspółpracą.Zob.I.Malicka:Owspółpracylogopedyichirurga
wprzypadkuankyloglosji.W:Nowalogopedia.T.2.Biologiczneuwarunkowaniarozwojuizabu-
rzeńmowy.Red.M.Michalik.CollegiumColumbinum,Kraków2011,s.297-304.
20D.Zdunkiewicz-Jedynak,M.Hortis-Dzierzbicka:Lingwistycznepodstawyocenyido-
kumentacjizaburzeńmowyudziecizwadąrozszczepowątwarzy.W:Teoretycznepodstawymetod
usprawnianiamowy-Afazja-Zaburzeniarozwojumowy.Red.H.Mierzejewska,M.Przy-
bysz-Piwkowa.UniwersytetWarszawski.PomagisterskieStudiumLogopedyczne.Towarzystwo
KulturyJęzyka,Warszawa2000,s.126.
21E.Zomkowska:Ocenarozwojumowyudziecipowczesnejoperacjijednostronnegocałko-
witegorozszczepuwargiipodniebieniaorazizolowanegorozszczepupodniebienia.Pracadoktor-
skanapisanapodkierunkiemdrhab.n.med.MariiHortis-Dzierzbickiej,prof.UW-M(promotra
głównego)idrn.hum.MagdalenyOsowickiej-Kondratowicz(promotorapomocniczego).Uni-
wersytetWarmińsko-Mazurski,WydziałNaukMedycznych.Olsztyn2016.
