Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10Potencjałtwórczydzieciimłodzieżywświetleliteraturyprzedmiotu
1020Twórczośćikreatywność–ustaleniadefinicyjne
Twórczośćikreatywnośćurastajądorangijednegozkluczowychzasobówczłowieka
wzłożonych,pełnychsprzecznościichaosunpostnormalnychczasach”(Montuori,
2011;Sardar,2010),wktórychstałysięniemalżespołecznymimperatywem(Reck-
witz,2017).Wwymiarzeewolucyjnymprzypuszczalnieprzyczyniłysiędoprze-
trwanialudzkości(Bonettoiin.,2021;Puccio,2017).Budząpozytywnekonotacje
(Karwowski,2009a),sąmodne(Udzik,2016),cenione,pożądaneijednocześnieucie-
leśniająuniwersalnośćważnychwartościspołecznych(Glăveanuiin.,2020).WPol-
sceuznajesięzaZbigniewemPietrasińskim(1969),żetwórczejestprzedewszystkim
to,conoweiwartościowe(por.Pluckeriin.,2004;RuncoiJaeger,2012),awśród
wieluwartościuznawanychzaistotneprzydefiniowaniutwórczościznajdująsięwar-
tościpoznawcze,estetyczne,etyczneipragmatyczne(Nęcka,2012).Egalitarnypunkt
widzenia,wspólnydlapoglądówpsychologówhumanistycznych(Fromm,1959;Ma-
slow,1975;May,1994;Rogers,1970)ipropagatorówideitwórczościcodziennej(Craf,
2000,2001a;Modrzejewska-Świgulska,2014;Richards,1999,2007),zakłada,żenawet
gdytwórczośćnieprowadzidoosiągnięćwdziedzinachnajczęściejznią(ipodanymi
wartościami)utożsamianych,jaksztuka,naukaczywynalazczość,aleznajdujeswe
ujściewpostaciinnychaktywnościludzkich,jaknp.edukacja,działaniaspołeczne,
wychowanieczyformyspędzaniawolnegoczasu,tonieumniejszatojejwartości.
Należywięcprzypuszczać,żeistniejetylerodzajówtwórczości,ilesferaktywności
ludzkiej(Szymański,1987).
Twórczośćzatem,jakokategoriainterdyscyplinarna,wyrastającazróżnychzałożeń
antropologicznych,teoretycznychimetodologicznych(np.Andrukowicz,2000;Kron-
feldner,2009;Stasiakiewicz,1999),pojęcienaturalnefunkcjonującewjęzykupotocz-
nym,bogatesemantycznie(Udzik,2016),posiadającewielekonotacji(por.Jordanous
iKeller,2016),mającewielowiekowąhistorięstopniowegoposzerzaniajegozakresu
znaczeniowego(np.Bastek,2000;Boorstin,2002;Pope,2005;Tatarkiewicz,2005),
prezentującezjawiskowielowymiarowe,jestterminemnieostrymiwieloznacznym
(Stróżewski,2007).Czypoponad70latachodprzełomowegowystąpieniaJoyaPaula
Guilforda(1950)nakonferencjiAmericanPsychologicalAssociation,którerozpoczę-
łoeręintensywnychbadańnadtwórczościąwnurcieegalitarnym,wciążfunkcjonuje
przeświadczenie,zgodniezktórymuchwycenietwórczościjestjakpróbadotknięcia
gwiazd,uwiecznieniachwiliczyzobaczeniamyśli?Ekspansywnyiowocnyrozwójdzie-
dzinyzdajesiętegoniepotwierdzać.Chociażzpewnościątrudeksploracjitejtematyki
związanyzproblememkonceptualizacji,operacjonalizacjitwórczości,ciężaremdzie-
dzictwakulturowego,tradycjifilozoficznej(Stasiakiewicz,1999),uwypuklaniembądź
wręczabsolutyzowaniemprzezbadaczywybranychaspektówzjawiskatwórczościprzy
jednoczesnymmarginalizowaniuinnych(Szymański,1987)jakdotejporyniedopro-
wadziłpedagogówipsychologówtwórczościdopełnegokonsensusucodoznaczenia
wieluważnychpojęć(zob.Corazza,2016;GlăveanuiBeghetto,2021;RuncoiJaeger,
2012;KampylisiValtanen,2010;Pluckeriin.,2004;SmithiSmith,2017).
14
