Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Słowowstępneodtłumacza
Egiptzawszepromieniowałwłasnymświatłemiprzyciągałobcych,
aEgipcjaniebyliświadomitejsiłyoddziaływaniaswojegokrajuikul-
turynaprzybyszów,jakteżwielowiekowejtradycjiwłasnychdokonań.
CharakterystycznesątuprotekcjonalnesłowaskierowanedomędrcaSolona
przezstaregokapłanazSais,przekazaneprzezPlatonawdialoguTimajos
(niemaprzytymznaczenia,czyPlatonopierałsiętunaznanychsobiestar-
szychźródłach,czysamwymyśliłowąwypowiedź):nOj,Solonie,Solonie,
wy,Hellenowiejesteściewciążjeszczedziećmi,żadenGrekniejeststar-
cem[ł].Wszyscyjesteściemłodziwwaszejduszy,ponieważniemacie
wniejżadnegostaregowierzeniawywodzącegosięzczcigodnejtradycji
aniżadnejwiedzyposiwiałejzestarości”.Skorotakiesłowaskierowano
domędrca(pierwsząlistęsiedmiumędrcówogłosiłwłaśniePlatonwdia-
loguProtagoras),oznaczałoto,żeEgiptpostrzeganojakokrajbardziej
rozwiniętyniżGrecja.
StarożytniGrecy,którzyniemalwszystkichsobiewspółczesnychobcokra-
jowcówuważalizabarbarzyńców,Egipcjantraktowaliwyjątkowo(przynaj-
mniejichelitęintelektualną)ichętniesięprzyznawali,żesamisąpotomkami
tychstarożytnychmieszkańcówkrajunadNilem.Ichwłasneelitywędro-
wałydoEgiptuponatchnienieczynaukęichociażźródłamówiąceotych
kontaktachsąskąpe,wgreckichkoncepcjachfilozoficznychłatwomożna
odnaleźćkopiestaroegipskichmyśli(choćbyideępratworzywa,zktórego
wyłoniłsięświat:wodyuTalesaczyprasubstancjiapeironuAnaksymandra,
porównywalnymizegipskimpojęciemprawódNu).Takprzejawiałasię
najstarszaodmianaeuropejskiejegiptozofii,podczasgdywegiptyzujących
formachgreckichkurosówczyzdobnictwagreckiejceramikiarchaicznej
mamyodbiciepierwszejfaliegiptomaniiwEuropie.
GdyEgiptemzawładnęliPtolemeusze,napoczątkudążylidotego,by
ichpanowanieporównanodonnowychnarodzin”–zjawiskakilkakrotnie
zanotowanegoprzezhistoriępookresachnieszczęść,jakimibyływojny
domowe,apotemperskaokupacja.Wyrazemtegodążeniastałsięwykwit
nowobudowanychirozbudowywanychświątyń,atakżewielkaliczba
nowychformhieroglifów.Myśląprzewodniąbyłtuhołdoddanyprastarej
tradycjiinawiązaniedonajwiększychfaraonów–budowniczych.Nawet
popodbojurzymskim,gdyEgiptstraciłwszelkąpolitycznąsamodzielność,
choćnadalkarmiłRzymobfitościąswoichzbiorów,religijnezjawiskaznad
Nilu,wprawdziezupełniezhellenizowane,stałysięobiektemswoistego
nimportu”–IseamnożąsięnaterenieCesarstwa,aobywatelerzymscymiesz-
kającywEgipcieadaptująprastareobyczajeiformywierzeńpozagrobowych.
StarożytnychGrekówiRzymianfascynowałypraktycznietesamezja-
wiska,któresąźródłemzauroczeniadzisiejszychturystów.Niepojętabyła
samaprzyroda,oferującabarwnąmnogośćkwiatówiniesamowitebogactwo
urodzajupraktyczniebezdeszczu,którywEuropiewydajesięnietylko
