Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1l1lWposzukiwaniuzadowalającejdefinicji
17
iredaktoremnumerutematycznegoczasopismanComparativeSociology”
wcałościpoświęconegoporównawczejsocjologiiegzaminowania(Onaka
1989,2015a,2015b)l
Skoropodstawoweintuicjesąnieprawdziwelubprzynajmniejnieade-
kwatne,byzajmowaćsięproblememegzaminu,wartoprzeanalizować
dwieprzeciwstawnejegokoncepcje,anastępnie,niczymztezyiantytezy,
zbudowaćznichsyntezęl
DefinicjęegzaminuautorstwaJózefaPieteramożnanazwaćklasyczną:
nWrozumieniupowszednim–gdymowaoegzaminach–chodziopozna-
wanieiocenęstanuwiedzyuczniówprzeznauczycielilAwięcegzamin
składasię–logicznieipraktycznierzeczbiorąc–zdwóchczęściwzględ-
nieetapów,którymisą:poznawaniefaktycznegostanuwiedzyorazjego
wartościowanie(ocenianie)”(Pieter1973:18)lJesttojednakdefinicjazbyt
wąska,gdyżprzeciwstawiająsięjejdwapodstawowefaktylPopierwsze,
ocenianiestanuwiedzyuczniówwcaleniemusiodbywaćsięzasprawą
nauczycielilPodrugie,każdajednostkastajewswoimżyciuprzedzada-
niemnauczeniakogośjakiejśczynnościlubumiejętności,anastępnie
oceniają,choćbypoto,bywiedzieć,czywymagaonadalszejnaukilNikt
jednaknienazywategozjawiskaegzamineml
InnadefinicjapochodziodfrancuskojęzycznegofilozofaMichelaFou-
caultalJęzyk,wktórympisał,odgrywadużąrolę,ponieważwefrancuskim,
podobniejakwangielskim,hiszpańskimczyłacinie,zktórejwywodzisię
etymologicznie,terminegzamin(examen,exam)maznaczenieszerszeniż
wpolskimioznaczakażdyrodzajbadania,rozpatrywaniaczysprawdzania
(Foucault1998:222-224)lWyjaśniato,dlaczegoFoucaulttwierdził,żeapa-
raturąegzaminacyjnąposługujesięnaprzykładwspółczesnyszpital,wktó-
rymosobyumieszczonewyżejwhierarchiiinstytucjimogąsobiepozwolić
nabadanieiocenianie(egzaminowanie)osóbusytuowanychniżejlEgza-
minemjestdlaFoucaultakażdyprzypadekoceniania,jeżelioceniającym
jestosobamającawdanychokolicznościachspołecznąwładzęlWpracytej
jednakniebędęzajmowałsięszpitalem,więzieniem,zakładamipsychiatrycz-
nymi,któredlaFoucaultastanowiąprzykładyegzaminacyjnychcentrów,ani
teżinstytucjąspowiedzilubrachunkusumienia(Foucault1995:436-441)l
Spróbujęnatomiast,korzystajączdwóchpowyższych,takróżnychdefinicji,
zaprojektowaćjedną,adekwatnądlapotrzebniniejszejpracyl
Egzaminrozumiemirozpoznajęjakofenomen,któryspełniałącznie
czterynastępującekryterialPopierwsze,jestsytuacjąspołeczną,wktórej
