Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Poświęcampamięci
DrogiegoPrzyjaciela
LidiiBierdiajew1
WSTĘP
MaxStirner2powiedział:»IchhabemeineSacheaufgestelltfl-»Mojedzieło
zbudowałemnanicościfl3.Jamogępowiedzieć:»Zbudowałemmojedziełona
wolnościfl.Wolnośćjestniczymwsensierealnościświataprzyrodzonego,niejest
»czymśfl.Dlategoteżironiczniezatytułowałempierwszyrozdziałtejksiążki»Niezbyt
pobożnerozmyślaniefl.Tradycyjneipobożnerozmyślanieniezaczynasiębowiem
odwolności.Jakosynwolnościuznajęwolnąkrytykęhistorycznegochrześcijaństwa
iwolnąkrytykęObjawienia,którapowinnabyćpodobnadokrytykiczystegoro-
zumu4.Książkataniejestdogmatyczna,wcaleteżniejestteologiczna,chociaż
chciałbymmiećprawopowiedzieć,żejesttoksiążkanapisanaprzezczłowiekawie-
rzącego.Filozofiapowinnabyćorientowananietylkonapoznanienaukowe,aletakże
nadoświadczeniereligijne.Scientyzmjestfilozofiąfałszywąiograniczoną.Wtej
książcechciałbymwyrazićprzeżytąprzezemniewalkęwewnętrznąostatnichlat,do-
świadczonemękiicierpieniaorazichprzezwyciężenie,przeżytenadzieje.Mojamyśl,
ukierunkowananato,cojestpodstawowe,dopuszczajedynąmożliwąmetafizykę-
metahistorię.Wszystkoto,coegzystencjalne,jesthistorią,dynamizmem,losem:
człowiekjesthistorią,światjesthistorią,Bógjesthistorią,dokonującymsiędrama-
tem.Filozofia,którąchciałbymprzedstawić,jestdramatycznąfilozofiąlosu,istnie-
niawczasieprzechodzącymwwieczność,wczasieukierunkowanymkukońcowi,
któryniejestśmiercią,aleprzemienieniem.Dlategoteżwszystkopowinnobyćroz-
patrywanezpunktuwidzeniafilozofiihistorii.Natomiastsamafilozofiahistoriimoże
byćwyłącznieprofetyczna,odkrywającatajemniceprzyszłości.
Niewierzęwmetodęfenomenologiczną,któramożebyćowocnawpsycho-
logii,możepomócpoznaniumetafizycznemuimetahistorycznemu;wierzęwme-
todęegzystencjalno-antropologicznąiduchowo-religijną,jeśliwogólemożnająna-
1LidiaJudifownaBierdiajew,zdomuTruszowa(1871-1945),żonaM.Bierdiajewa;ojejchorobie
iśmiercipatrz:M.Bierdiajew,Autobiografiafilozoficzna,przeł.H.Paprocki,Kęty2002,s.317-319;
por.także:L.Bierdiajew,Zawód:żonafilozofa.Dzienniki,przeł.H.Paprocki,Kęty2004.
2MaxStirner(KasparSchmidt,1806-1856),filozofniemiecki(uwagatłumacza).
3M.Stirner,DerEinzigeundseinEigentum,Leipzig1911,s.9i354.(Wydaniepolskie:Jedyny
ijegowłasność,przeł.J.iA.Gajlewiczowie,Warszawa1995).
4BędzietoprzedmiotemmojejnowejksiążkiPrawdaiObjawienie[M.Bierdiajew,Véritéet
Révélation.ProlégomènesàlacritiquedelaRévélation,przeł.A.Constantin,Neuchâtel-Paris1954].
