Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Nowypragmatyzm,czyliekonomiaipolitykadlaprzyszłości
37
Jeślizatemktośźleżyczygospodarcerynkowej,niechjejżyczynieokiełznanej
wolności,wtedybowiemtylkokwestiączasubędzie,kiedyjejprzyszłośćwogóle
staniepodznakiemzapytania.Ktozaśjejżyczydobrejprzyszłości,musiopowiadać
sięzaodpowiedniąregulacjąiwspółgraniemzinterwencjonizmempaństwowym.
Wdługimokresieiwskalimakroekonomicznejpomagaćwtymmożeopracowywa-
niestrategicznychplanówindykatywnychwpostacikroczącej,awięcwrazzupływem
czasuwydłużającychhoryzontczasowyokolejnelata,takabynieskracaćperspek-
tywyprzednami.Wświecieprzyszłościgórąbędątekrajeitespośródregionalnych
ugrupowańintegracyjnych,którebędąpotrafiłylepiejposługiwaćsiętyminstrumen-
tem.Wodróżnieniuodkorporacjiprywatnegokapitału,któraczęstowolitrzymać
swojestrategiczneplanywtajemnicy(bokażdaporządnakorporacjamaplany),
wprzypadkupaństwiichzwiązkówznajomośćdalekosiężnychzamiarówwniczym
nieszkodzikonkurencyjności,adziękiogólnejmobilizacji–takżekonkurentów–
możejeszczebardziejsprzyjaćrozwojowi.
Nieodrzeczybędziewtymmiejscudodać,żebezodpowiedniegostrategicznego
planuaniStanyZjednoczonenieporadząsobiezułożeniemznajdującychsięwopła-
kanymstaniefinansówpublicznych,aniUniaEuropejskaniedasobieradyzupo-
rządkowaniemwłasnegopodwórkawsferzefinansowej.RozumiejątoChińczycy,
którzyproblemrozwiązująjakbyzdrugiejstrony.Wciążopierająsięnamakroeko-
nomicznymplanowaniupięcioletnim,alejużnienakazowym,astrategicznymiin-
dykatywnym.Zkażdymkolejnymokresem(obecnierealizowanyjestjużdwunasty
planpięcioletni,2011–2015)jesttogospodarkacorazmniejplanowaicorazbardziej
rynkowa.IndykatywneplanowaniestosowanejestrównieżwIndiach,którenierezy-
gnująztegoinstrumentusterowaniarozwojemgospodarki,zarazemodkilkunastu
lat–spokojnieirozsądnie,bezneoliberalnychekscesów–jąderegulując.
Natymtlenietrudnodostrzec,iżnowypragmatyzmpozostajewzgodziezhipo-
teząkompensacji,którazakłada,żeimbardziejzaawansowanajestglobalizacja,tym
Hwiększe”jestpaństwo,toznaczystosunekwydatkówpublicznychdoproduktunaro-
dowegorośnie[Garrett,1998;GlobalizationandGovernment…,2000].Naturalnie,
chodzituozrelatywizowanieichsumydoproduktuświatowegobrutto,awięcdo
sumyproduktówbruttowszystkichkrajów.Będąbowiemwśródtychwydatkówita-
kie,żedobrejsprawiezrównoważonegorozwojuprzysłużysięichredukcja(awięc
dostosowaniezgodniezhipoteząefektywności),alebędąitakie,wprzypadkuktórych
koniecznebędziezwiększenieskalifiskalnejredystrybucji.
Jednymzatrybutówprzedstawianejtumetodyjestgłębszerozpoznawanieme-
chanizmówisiłyoddziaływaniaprocesówprowadzącychdoprzyszłychstanów,anie
osamoprognozowanietychstanów.Chodziopokazaniedynamicznejdrogidoprzy-
szłości,czylisposobówosiąganiazamierzonychcelów,aniesamejstatycznejprzyszło-
ści.Cennąmetodąekonomicznegonurtumyśleniaoprzyszłości,służącądochodzeniu
dotrafnychwnioskówiprawidłowychdecyzji,sąwariantoweprzewidywania,alter-
natywnescenariusze,rozważaniatypuforesight,atakżeeksperymentymikroekono-
micznetam,gdziemogąmiećzastosowanie.
