Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tylkozwiększająonemotywacjędopracyiprzekładająsięnawzrostdochodu,atym
samympoprawiająsytuacjęnajbiedniejszejjednostkispołeczeństwa.PoglądyRawlsa
mająwielezalet,zwłaszcza,jeślipotraktujesięredystrybucjędochodupodejmowaną
przezpaństwojakopewnąformęubezpieczeniaspołecznego.
Lewicowynurtliberalizmu,stanowiącyteoretycznąpodstawęnpaństwado-
brobytu”,wpołowielat70.XXwiekuustąpiłmiejscawolnorynkowemudogma-
tyzmowi,anastępniepolityceThatcherowskiej,charakteryzującejsiędążeniemdo
systematycznegodemontażunpaństwadobrobytu”iprzyzwoleniemnabardzoduży
wzrostnierównościspołecznych.Tanowaodmianaliberalizmuzostałaniesłusznie
określonajakopowrótdonklasycznegoliberalizmu”,chociażzarównoM.Thatcher
jakiR.Reagannieuważalisięzaliberałów,tylkozakonserwatystów.
Szukającuzasadnieniadlategonowegonklasycznegoliberalizmu”,jegoide-
ologowienanowoodkryli,dawnozapomnianego,F.A.Hayeka,myślicielamargi-
nalizowanegoitraktowanegojakoanachronizm.UhonorowanogonagrodąNobla
wdziedzinieekonomiiinuznano,wewpływowychkręgach,zanajwiększyautory-
tetwinterpretowaniutradycjiliberalnejizanajwybitniejszegoprzedstawicielatej
tradycji”69.Hayekwekonomiiprezentowałpoglądytypowedlaszkołyaustriackiej,
broniącejzasadwolnegorynku.JegonauczycielembyłLudwigvonMises,który
utożsamiałliberalizmzpodporządkowaniempolitykiwolnorynkowymzasadom
klasycznejekonomii.WPolscepoglądyHayekasąznaneprzedewszystkimzKon-
stytucjiwolności70,wktórejpodkreślał,żeniereprezentujenowoczesnegoliberali-
zmu,jestnzatwardziałymstarymWhigiem”ijegopoglądymająmałowspólnego
zewspółczesnymliberalizmem.Dlaniegonprawdziwymliberalizmem”sątylko
poglądynstarychWhigów”ijegowłasne71.UzasadniająctotwierdzenieHayekpo-
mijałcałydorobekXIXiXXwiecznejmyśliliberalnej,zawężałpojęcienklasyczny
liberalizm”idowodził,żezawieraonojedynieczęśćbrytyjskiejtradycjiliberalnej,
którąjestwłaśnieliberalizmnstarychWhigów”.WedługHayekanawetJ.S.Mill,
uznanyzanajwybitniejszego(XIXw.)klasycznegoliberałainczołowegomyślicie-
laswejepoki”,jaktostwierdziłJ.Gray72(znawcabrytyjskiegoliberalizmuijeden
zmonografistówF.A.Hayeka),niebyłnklasycznymliberałem”.Stwierdzenieto
skłaniadoprzypomnienia,żetraktatJ.S.MillaOwolnościbyłwyrazempowrotu
domyśliliberalnej,skupionejwokółwolnościindywidualnejjakonwolnościmyśli
iuczucia,absolutnejswobodyumysłuiosądu”73,aniewolnościrynku,nacowska-
zujenastępującestwierdzenieautorategotraktatu:nzasadawolnościjednostkinie
69A.Walicki,op.cit.,s.336.
70F.A.Hayek,Konstytucjawolności,Wyd.NaukowePWN,Warszawa2006.
71F.A.Hayek,op.cit.,s.388.
72J.Gray,Dwietwarzeliberalizmu,FundacjaAletheia,Warszawa2001,s.47.
73J.S.Mill,Owolności(wstępP.Śpiewak),Warszawa2002,s.28.
31
