Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Wprowadzeniedoproblematykiekonomicznej
24
poszczególnychpodmiotówgospodarczychrealizującychróżne,przypisane
imdziałania.Współczesnegospodarkisąraczejsystemamimieszanymi,wróż-
nymstopniuwykorzystującymielementygospodarkirynkowejinakazowej.
Cechącharakterystycznąfunkcjonującychgospodarekmieszanychjest
wykorzystywanieprzezrządróżnychnarzędzioddziaływanianaprywatną
własnośćgospodarczą.Wpraktycewykorzystywanesątrzygłównenarzędzia:
1)podatkioddochodóworazodtowarówiusług;związanejesttozpolity-
kąfskalnąpaństwa,ajejcelemjestograniczenieprywatnychwydatków
przezograniczeniedochodów,zapewnienieśrodkównawydatkipublicz-
ne,ograniczenielubpromowanieniektórychrodzajówdziałalności;
2)wydatkinaniektóretowaryiusługiorazopłatytransferoweprzesuwające
środkifnansowedoosóbfzycznych;
3)regulacjai/lubkontrola;wykorzystanietegonarzędziaumożliwiarozwój
pewnychdziałańekonomicznychiograniczenielubeliminacjęinnychnie-
korzystnychdziałań(P.A.Samuelson,W.D.Nordhaus,2004,s.467).
Przyjmujączakreszjawiskekonomicznychzakryteriumpodziałusystemów
społeczno-gospodarczych,możnawyróżnićnastępującesystemy(W.Misiński,
2007,s.22):
1)systemgospodarkiglobalnejalbogospodarkiświatowej,
2)megasystemyekonomiczne(np.gospodarkafeudalna,gospodarkakapi-
talistyczna,gospodarkasocjalistyczna),
3)makrosystemyekonomiczne(gospodarkinarodowe),
4)mezosystemyekonomiczne(np.regionygospodarcze,sektorusług,sektor
bankowy,sektoropiekizdrowotnej),
5)minisystemyekonomiczne(np.przedsiębiorstwa,gospodarstwadomo-
we,spółki).
Podsumowującdotychczasowerozważania,możnastwierdzić,żesystem
ekonomicznytoukładstosunkówiorganizacji,który:
-kształtujeprawairegulacjerządzącedziałalnościągospodarczą,
-determinujeprawawłasnościczynnikówprodukcji,
-rozdzielabodźcemotywująceróżnepodmiotygospodarczedodziałalności,
-rozstrzyga,co,jakidlakogoprodukować.
Przyjmującogólnądefnicjęsystemuekonomicznegoskładającegosię
zwielusektorów(podsystemów),możnawyróżnićnastępującemechanizmy
kształtującejegodziałanie:
-alokacjęczynnikówprodukcji,
-koordynacjęspontanicznąlubplanową,
-stymulację.
Prawidłowefunkcjonowanietychmechanizmóworazistnienieodpo-
wiedniejinfrastrukturyorganizacyjnejiotoczeniainstytucjonalnegozapewnia
sprawnośćsystemuekonomicznego.Każdyzwymienionychmechanizmów
spełniaokreślonefunkcjeirealizujeodpowiedniecele.
Nadrzędnymcelemkażdegosystemuekonomicznegojestzapewnienie
właściwejalokacjiczynnikówprodukcjigwarantującejrealizacjęistniejących
iważnychpotrzeb.Zkoleiistnieniemechanizmówkoordynacjipozwalanadosto-
sowaniedziałalnościposzczególnychpodmiotówgospodarczychdozmieniają-
cychsięwczasieiprzestrzenipotrzeb.Szczególnąrolęprzypisujesiękoordynacji
