Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
niewypłacalnościsprawcy.Jegowłaściwewykorzystanieleżyzatemwinteresietak
samychposzkodowanych,jakisprawców,czywreszciepaństwaispołeczeństwa,
jakopodmiotówdefactoobciążanychkosztamiwprzypadkueksternalizacji.
Drugimproblememjestustaleniewysokościświadczenia,przyczymszcze-
gólniedotyczytoświadczeniamającegonacelukompensacjęszkodyocharak-
terzeniemajątkowym.Roszczenieozadośćuczynieniezaszkodyniematerialne,
krzywdę,bólicierpienie,choćbudziwielekontrowersji,jestdopuszczalnewśród
składowychroszczeńztytułuszkodynaosobiewwiększościrozwiniętychsyste-
mówprawnych.Dodatkowoobokkosztówopiekistanowiono–jakwspomniano
–głównyczynnikdeterminującywzrostwartościroszczeńzaszkodynaosobie
wocenieubezpieczycieliodpowiadającychgwarancyjnieztytułuubezpieczenia
odpowiedzialnościcywilnej.Wzrosttenwynikatakzeskłonnościdodochodzenia
roszczenia,jakizfaktuDniematerialności”szkody,specyfikidobrabędącego
przedmiotemnaruszeniaiwkonsekwencjimożliwościdosyćdowolnegosza-
cowaniawartościroszczenia1.Jużpobieżnaanalizadecyzjiubezpieczycielioraz
orzecznictwawtymobszarzenapolskimrynkupozwalanastwierdzenie,żeist-
niejedużarozbieżnośćwkwantyfikacjiświadczeńwprzypadkachpodobnych,
ajednocześniebrak–pozaogólnikowym–uzasadnieniadlakwotuznawanych
zaodpowiednie.Swobodataprowadzidonieprzewidywalnościwyniku,coimpli-
kujeryzykofinansowedlawszystkichstronzaangażowanychwproceslikwidacji
szkody(ubezpieczyciela,ubezpieczonego,poszkodowanego),atakżedlapaństwa
ispołeczeństwa,oilesązainteresowanipełnąkompensacją.Prowadzitakżedo
brakusprawiedliwościpoziomejipionowejworzecznictwie,poczucianiespra-
wiedliwościinierównegotraktowania,brakuspołecznejakceptacjidecyzji,co
nietylkojestniepożądanezpunktuwidzeniaposzkodowanych,aleiimplikuje
–wocenieautorki–skłonnośćdosporów.Tendencjeteobserwujemyodkilulat
napolskimrynku,zwłaszczaponowelizacjikodeksucywilnegow2008r.iprzy-
znaniuwyraźniewpar.4wart.446prawadodochodzeniazadośćuczynieniaza
krzywdęwwynikuśmierciosobynajbliższej.
Problemytepowodują,żekwestiawycenyszkodyiustaleniaodpowiedniego
świadczeniadlawnoszącychroszczeniazaszkodynaosobiejestprzedmiotem
dyskusjiwwielukrajach,takżenapolskimrynku–wśrodowiskuzarównona-
ukowym,jakiubezpieczeniowymczysędziowskim,któremiędzyinnymipróbuje
poszukiwaćmetodobiektywizacjizadośćuczynienia2.
1Ogólnaliczbaroszczeńiichwartośćzależnesątakżeodliczbyzdarzeńisurowościszkód
(obrażeń)powstałychwichkonsekwencji,ate,wrazzczynnikamijedeterminującymi,zależąod
obszaru(wypadkikomunikacyjne,wypadkiprzypracyetc.),wktórymteszkodypowstają.Szczegó-
łowaanalizajestpraktycznieniemożliwawujęciuuniwersalnym,ponadtowykraczałabypozaramy
niniejszegoopracowania.
2Wycenaszkodyiustalenieodpowiedniegoświadczeniadlawnoszącychroszczeniazaszkody
naosobiestanowiąm.in.przedmiotaktualnychizapowiadanychanalizsamorząduubezpieczycieli,
InstytutuWymiaruSprawiedliwościczyMinisterstwaSprawiedliwości.
